اپيدميولوژي سل در استان لرستان طي سال‌هاي 87-1381

Epidemiology of Tuberculosis in Lorestan between 2002 and 2008

مقدمه و اهداف: سل يكی از بيماری‌های عفونی مهم در ايران است كه می‌تواند به صورت ريوی و خارج ريوی تظاهر كند. با توجه به تفاوت‌هايی كه در پراكندگی موارد سل در نواحی مختلف وجود دارد، برآن شديم تا خصوصيات اپيدميولوژيك و الگوی جغرافيايی اين بيماری را در استان لرستان مورد بررسی قرار دهيم. روش كار: اين مطالعه از نوع اكولوژيك (توصيفی- تحليلی) و دوره مطالعه سال‌های 87-1381 بود. اطلاعات 1481 بيمار مبتلا به سل از معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی لرستان استخراج شد. داده‌ها برمبنای متغيرهای سن، جنس، محل سكونت، نوع بيماری، سال و مكان ثبت به روش‌های آمار توصيفی و استنباطی با استفاده از نسخه 2/9 نرم افزار SAS تحليل شد. نتايج: از 1481 بيمار ثبت شده، 4/58 درصد را مردان و 6/41 درصد را زنان تشكيل می‌دادند كه74/68 درصد آن‌ها شهری، 98/29 در صد روستايی و 28/1 درصد عشاير بودند. ميانگين سن بيماران 87/41 سال بود. بيش‌ترين ميزان بروز در خرم آباد (38/19 در صدهزار نفر) و كم‌ترين آن در شهرستان ازنا (04/7 در صدهزار نفر) بود. با براز ش مدل رگرسيون پواسن بر داده‌ها، اثر ساختار سنی و محل سكونت بر ميزان بروز بيماری معنيدار شد. نتيجه گيری: درصد عشايرنشينی به عنوان مهم‌ترين عامل جمعيت‌ شناختی مؤثر بر بروز سل در لرستان شناسايی شد. تخصيص امكانات مناسب‌تر به مناطق عشايرنشين و آموزش‌های صحيح می‌تواند در كنترل و پيش‌گيری از اين بيماری مؤثر باشد.

Background & Objectives: Tuberculosis (TB) is one of the major infectious diseases in Iran and has pulmonary and extra-pulmonary manifestations. Considering the differences in the distribution of the cases across different regions, we decided to study the geographical distribution, epidemiologic characteristics, and disease pattern in Lorestan. Methods: This ecologic (descriptive analytical) survey was done in Lorestan between 2002 and 2008. The data was collected from the Health Department of Lorestan University of Medical Sciences and included the history of 1481 patients suffering from TB. The study variables were sex, disease type, residential location, age, and year. The data were analyzed using statistical package SAS 9.2 and descriptive and inferential statistics were applied. Results: From 1481 registered patients 58.4% were male and 41.6% were female among which 68.74% and 29.98% lived in urban and rural areas and 1.28% were nomads. The mean age of the patients was 41.87. The highest and lowest incidence rates were observed in Khoram Abad (19.38 per 100000) and Azna (7.04 per 100000), respectively. Using Poisson regression, it was observed that the effects of age structure and residency on the incidence rate were significant. Conclusion: The percentage of nomads was identified as the most important demographic factor in the incidence rate of TB in Lorestan. Allocation of better resources and appropriate training can be effective in controlling and preventing the disease.