بررسي مصرف دخانيات و همبسته‌هاي آن در دانش‌آموزان پسر دبيرستاني استان خراسان جنوبي در سال 88-1387

Smoking and its Correlates in Male Students in South Khorasan in 2008

مقدمه و اهداف: مصرف دخانيات يكی از معضلات جهانی است و به عنوان مهم‌ترين علت مرگ از بيماری‌های غير واگير می‌باشد. اين مطالعه با هدف تعيين مصرف دخانيات و همبسته‌های آن در دانش‌آموزان پسر دبيرستانی استان خراسان جنوبی در سال88- 1387 طراحی و اجرا گرديد. روش كار: در اين مطالعه توصيفی- تحليلی جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان پسر شاغل به تحصيل در زمان مطالعه بود كه تعداد 2371 نفر از بين آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گيری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌ها از طريق پرسشنامه ساختاری تكميل و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آمارهای توصيفی و تحليلی و به وسيله آزمون‌های آماری مربع كای و رگرسيون لجستيك مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: شيوع مصرف سيگار در بين افراد مورد مطالعه 3/12 درصد برآورد گرديد. مهم‌ترين انگيزه‌های شروع مصرف سيگار در بين افراد مورد مطالعه به ترتيب كنجكاوی و كسب لذت تعيين گرديد. مهم‌ترين عوامل پيشگويی كننده آن كشيدن قليان، حضور فرد سيگاری در خارج و در محل زندگی و نگرش منفی در مورد سيگار شناخته شد. شاغل بودن پدر و آموزش در مورد خطرات دخانيات به عنوان عوامل پيش‌گيری كننده مصرف سيگار برآورد گرديد. نتيجه‌گيری: آموزش اختصاصی و آگاهی عمومی در رابطه با خطرات مصرف سيگار و ايجاد مراكز مشاوره برای نوجوانان در فشارهای زندگی می‌تواند قدمی اساسی در پيش‌گيری و كنترل مصرف سيگار در دانش‌آموزان باشد.

Background & Objectives: Smoking is a global problem and is the most important cause of death due to non- communicable diseases. This study was conducted to evaluate smoking and its correlates in male students in South Khorasan. Methods: This descriptive-analytical study was undertaken in South Khorasan on high school male students. A sample of 2371 cases was selected through cluster multi stage sampling. The data was collected through a structured questionnaire and analyzed by SPSS software using chi-square and logistic regression tests. Results: The prevalence of smoking was 12.3 per cent (285 cases).The most important motivating factors for smoking for the first time were curiosity, joy. The most important predictors of smoking were hookah consumption, the presence of a smoker in or outside the living place, and a negative attitude to smoking. Working father and education regarding smoking risks were preventive factors. Conclusion: Special education and public awareness about the risks of smoking and establishment of consultation centers for adolescents can be major steps toward the prevention and control of smoking among students.