بررسي فصلي ميزان سرمي كلسيم، فسفر و آلكالين فسفاتاز در گاوهاي شيري كشتار شده در كشتارگاه تبريز

Seasonal evaluation of serumal Ca, P and ALP of slaughtered cattle in Tabriz abattoir

شناخت هر چه بيشتر بيماري‌هاي متابوليك و جلوگيري از هر گونه كاهش توليد در دامپروري مفيد مي‌باشد. يكي از مهم‌ترين بيماري‌هاي متابوليك، مشكلات مربوط به كمبود كلسيم و فسفر در دام‌ها به‌خصوص دام‌هاي پرتوليد مي‌باشد كه از عوارض آن مي‌توان به بيماري‌هاي استئومالاسي، ريكتز، تب شير و هموگلوبينوري پس از زايمان و اختلالات توليد مثلي اشاره نمود. اين مطالعه در گاوهاي شيري دورگ غير آبستن صورت پذيرفت. در اين بررسي، در اواسط هر فصل، طي مراجعات روزانه به كشتارگاه، خونگيري توسط لوله‌هاي ونوجكت انجام و پس از انتقال به آزمايشگاه و تهيه سرم، مقادير Ca، P و Alp سرم‌ها به روش اسپكتروفتومتري اندازه‌گيري گرديد. در هر فصل 100 نمونه و كلاً 400 نمونه مورد مطالعه گرفت. ميانگين سرمي Ca، P و Alp در فصل بهار به‌ترتيب mg/dl 02/0± 83/8، mg/dl 07/0± 88/3، Iu/lit 8/0 ± 4/163، در فصل تابستان به‌ترتيب mg/dl 03/0±05/9، mg/dl 01/0± 19/4 ،Iu/lit 2/1 ± 7/240، درفصل پائيز به‌ترتيب mg/dl 07/0±03/9، mg/dl 02/0± 33/5 ، Iu/lit 3/2± 06/185 و در فصل زمستان به‌ترتيب mg/dl 09/0± 33/9، mg/dl 08/0± 74/5، Iu/lit 4/7 ± 03/230 به‌دست آمد. با توجه به مقادير نرمال كلسيم، فسفر و آلكالين فسفاتاز در گاو، در فصل بهار 3/6% موارد كمبود كلسيم و در 83% موارد كمبود فسفر، در فصل تابستان در 80% موارد كمبود تحت باليني فسفر و در فصل پائيز در 3/7% موارد كمبود Ca و در فصل زمستان در 45/9% موارد كمبود Ca و در 36/7% موارد افزايش Alp مشاهده گرديد. به‌ نظر مي‌رسد كاهش معني‌دار ميزان Ca و P در فصل بهار و ميزان P در فصل تابستان ( 01/0 p < )، مي‌تواند به‌دليل استفاده از علوفه سبز با كاروتن بالا باشد كه در ميزان جذب ويتامين D تداخل مي‌كند و كاهش ميزان Ca در فصول پائيز و زمستان مي‌تواند به‌دليل هواي سرد و استفاده از غذاي دستي و عدم نورگيري كافي باشد. افزايش ميزان Alp با كمبود Ca نيز در فصل زمستان همخواني دارد. همچنين در اين مطالعه كاهش مقادير سرمي كلسيم و فسفر در سنين 5-4 سال نسبت به ساير سنين معني‌دار بود (01/0 p < ) كه مي‌تواند به‌دليل افزايش توليد در اين محدودة زماني باشد.