سنجش كيفيت محيط سكونت در محلات شهر اصفهان از ديد مديران شهري

Analyze quality of residential environment in the Esfahan city Neighborhood Vision of urban managers

سنجش مطلوبيت محلات مسكوني براي شناخت الگوي زندگي شهري بسيار با اهميت مي باشد. به طوري كه امروزه ارتقاي كيفيت محيط سكونت، به عنوان يكي از اهداف اساسي سياست‌گذاران و برنامه ريزان شهري بدل شده است. مهم‌ترين مسيله‌اي كه در محلات مختلف شهر اصفهان ديده مي‌شود تمايز بسيار زياد در بين محلات از نظر مطلوبيت محيطي -اجتماعي مي‌باشد، به طوري كه برخي از محلات با استقبال و پذيرش همه مردم، به خصوص طبقات اجتماعي و اقتصادي بالا مواجهند و برخي ديگر از محلات به ناچار سكونتگاه قشرهاي فقير اقتصادي و اجتماعي مي‌باشند. در اين پژوهش با هدف سنجش محلات شهر اصفهان سعي بر آن شده كه محلات با كيفيت پايين‌تر در سطح شهر و شاخص‌هاي تاثيرگذار بر آن‌ها شناسايي شود تا بتوان پيشنهادهايي در راستاي ارتقاي كيفيت اين محلات ارايه نمود. بدين جهت با توجه به شناخت و ديد وسيع مديران شهري در شناسايي محيط‌هاي مسكوني شهر اصفهان، محاسن و معايب هر يك از اين محيط‌ها، اين گروه به عنوان جامعه آماري معرفي شده‌اند؛ لذا با توجه به تعداد جامعه آماري و با استناد به جدول كرجسي و مورگان، 52 نفر از مديران شهرداري به صورت تصادفي ساده، به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. داده هاي پرسشنامه با روش تحقيق توصيفي- تحليلي و با استفاده از تكنيك‌هاي آماري تاپسيس و تحليل خوشه اي (در نرم افزار spss) تجزيه و تحليل شده‌اند. تكنيك تاپسيس محلات مارچين، مهدي آباد، دهنو، زينبيه و عاشق آباد را به ترتيب به عنوان 5 محيط مسكوني با كمترين كيفيت در شهر اصفهان معرفي مي‌كند كه وضعيت شاخص‌هاي آماري اين محلات نسبت به ميانگين شهر اصفهان نامناسب مي‌باشد. همچنين نتايج تحليل خوشه محلات هفتون، باتون، دهنو، سودان، ارزنان، قايميه، شيخ طوسي، عاشق آباد، مارچين و شمس آباد را در گروه 1؛ محلات عمان ساساني، حجتيه و بابوكان را در گروه 2؛ محله مهدي آباد را در گروه 3 و محله زينبيه را در گروه 4 جاي داده است. در ارتباط با عوامل تاثيرگذار بر كيفيت محلات بيشترين تاثير از آن شاخص «پايين بودن شان اجتماعي ساكنين» و كمترين تاثير را شاخص «عدم دسترسي به مجموعه هاي تاريخي-فرهنگي» به خود اختصاص داده است با توجه به تاثير عوامل موثر بر كيفيت محيط‌هاي مسكوني، در انتها به ارايه راهكارهايي نظير رعايت پاكيزگي در محلات، حذف كاربري‌هاي ناسازگار با كاربري مسكوني در سطح محلات، حفاظت از فضاهاي سبز موجود و... پرداخته شده است.

Urban environment quality is an evaluation to assess the conditions of residential environment that are suitable for urban life as minimum. So that now improving of residential environment has been become one of the fundamental goals of urban planner and policy makers. In this survey with aim of residential environment analysis in Esfahan city has been tried to identify the residential environment that has less quality and the parameters affecting the quality of the environment until give recommendations in order to improve the quality of residential environments in Esfahan city. Survey data collected from the questionnaire of municipal senior executives have been analyzed with use of analytical- descriptive method, and Topsis technique and cluster analysis with SPSS software. TOPSIS technique introduce that Marshin , Mehdi Abad, Dehnoo, Zeinabiyeh and Ashegh Abad respectively, as the five residential environment with less quality from the vision of municipal senior executives in the Esfahan city. Cluster analysis results classify residential environments in the four groups according to survey index. Factors affecting the quality of the residential environment, various factors influence on the quality of the environment that among these factors, Lower social status in the residential environment as the most important factor and access to historical-cultural complexes as the lowest factors are considered. According to the affecting factors on the quality of the residential environment, some ways have been presented for improving the quality of residential environments such as Cleanliness in residential environment; Remove incompatible land uses with residential environment, Protection green spaces.