بررسي تأثير آموزش رژيم غذايي بر تغييرات فشار خون، وزن و برخي فاكتورهاي بيوشيميايي خون در بيماران همودياليزي: يك مطالعه كارآزمايي باليني

The effect of diet training on variations in blood pressure, weight, and some biochemical factors in hemodialysis patients: a clinical trial

زمينه و هدف: تغذيه درست در ميان بيماران همودياليزی از مهم ترين عوامل افزايش طول عمر و كاهش بستری شدن در بيمارستان می باشد و گفته می شود مداخلات آموزشی در اين خصوص بسيار تأثير گذار است. اين پژوهش با هدف بررسی تأثير آموزش رژيم غذايی بر برخی فاكتورهای اثرگذار در بيماران همودياليزی مراجعه كننده به بخش همودياليز بيمارستان هاجر (س) شهركرد انجام شد. روش بررسی: اين مطالعه كارآزمايی بالينی در سال 1390 بر روی 100 نفر از بيماران همودياليزی كه به روش نمونه گيری مبتنی بر هدف انتخاب شده بودند انجام شد. برای بيماران مداخله آموزشی شامل آموزش رژيم غذائی مشتمل بر آموزش چهره به چهره همراه با ارائه جزوه آموزشی در دو جلسه طی يك ماه اجرا گرديد. تغييرات وزن، فشار خون، كراتينين و اوره خون بيماران قبل از آموزش، دو هفته بعد ويك ماه بعد از آموزش اندازه گيری و اثر آموزش رژيم غذائی بر فاكتورهای ارزيابی شده قبل و بعد از مداخله مقايسه شد. يافته ها: ميانگين سنی بيماران مورد مطالعه 14/15±20/56 سال در محدوده 80-13 سال بود. ميانگين وزن بيماران يك ماه بعد از مداخله آموزشی (54/14±66/64 كيلوگرم) نسبت به قبل از مداخله (10/15±50/66 كيلوگرم) كاهش معنی داری نشان داد (002/0=P). ميانگين فشار خون سيستوليك و دياستوليك بيماران قبل از مداخله به ترتيب 12/18±44/152 و 64/7±16/88 ميلی متر جيوه و يك ماه بعد از مداخله 08/13±70/128 و 5/7 ±02/79 بود؛ كه اين كاهش معنی دار گزارش شد (001/0=P). تغييرات ميزان كراتينين و اوره خون بيماران، هر دو طی مطالعه كاهش يافت اما تنها ميزان كاهش اوره خون معنی دار بود (001/0=P). نتيجه گيری: آموزش رعايت رژيم غذايی مناسب در اين مطالعه توانست موجب كاهش وزن بيماران، بهبود سطح فشار خون و تعديل فاكتورهای بيوشيميايی خون شود؛ لذا اجرا و تداوم برنامه‌های آموزشی در اين خصوص توسط مراقبين بهداشتی ضروری و حائز اهميت می باشد.

Background and aims: Good nutrition in hemodialysis patients is one of the most important factors of increased longevity and decreased hospitalization and it is argued that training is highly effective in this regard. The aim of this study was to determine the effect of diet training on variations in blood pressure, weight, and some factors in the hemodialysis patients referred to hemodialysis ward of Hajar Hospital, Shahrekord. Methods: This clinical-trial study was conducted in 2011 on 100 hemodialysis patients who were recruited based on purposive sampling. Training intervention including face to face training along with offering two training pamphlets was implemented in two sessions within a month for the patients,. Variations in weight, blood pressure, creatinine, and blood urea were measured and recorded by the researcher in initial, after two weeks, and a month after training. The effects of diet training were compared on evaluated factors before and after intervention. Results: In this study, mean age of the studied patients was 56.215.14 ranged 13-80 years old. The weight mean of the patients after one month of training interventions (64.66±14.54) decreased significantly compared to initial stage (66.50±15.10) kg. (P=0.002). Also, the mean systolic and diastolic blood pressure of patients prior to training intervention was 152.44±18.12 mmHg and 88.16±7.64 mmHg, respectively, and one month after training intervention 128.7±13.08 and 79.02±7.5, respectively. This decrease was reported significant (P=0.001). On the variations in creatinine and blood urea of the patients, both decreased throughout the study, but only the decrease in blood urea was reported significant (P=0.001). Conclusion: Since adherence to appropriate diet in this study could cause weight loss, improve blood pressure level, and Moderate blood biochemical factors. Implementation and continuation of training programs in this regard by health caregivers is necessary and important.