ارايه چارچوبي از ابزارهاي سياستي علم و فناوري، با استفاده از رويكرد فرا تركيب

Proposing a Framework of Policy Instruments for Analysis of Science and Technology Policies: Based on Meta-synthesisApproach

تحقق آرمان‌ها و هدف‌هاي بلند مدت مورد نظر سياست‌گذاران، نيازمند استفاده از ابزارهاي سياستي مناسب است. با مطالعه مباني نظري ابزارهاي سياست گذاري مشخص است كه دسته بندي هر پژوهشگر از ابزارهاي سياستي علم و فناوري وابسته به محيط سياست‌گذاري و هدف‌هاي خاص او در تبيين سياست است. در ايران نيز، چارچوب منتخب مورد تاييد سياست‌گذاران وجود ندارد. از اثرات عدم وجود اين چارچوب منتخب، مي‌توان به عدم توازن در سياست‌هاي علم و فناوري اشاره كرد. در اين پژوهش با بررسي بيش از 67 كتاب و مقاله معتبر در مباني نظري موضوع، دسته بندي‌هاي ابزارهاي سياستي علم و فناوري شناسايي شدند و با استفاده از روش كيفي فرا تركيب، چارچوب منتخبي از ابزارهاي سياستي ارايه گرديد. اعتبار سنجي اين چارچوب منتخب، با مصاحبه‌هاي هدفمند از خبرگان سياست‌گذاري در ‌حوزه علم و فناوري و انجام پنج مطالعه موردي از اسناد سياستي، تاييد گرديد. چارچوب يادشده داراي سه بعدِ ابزارهاي تحريك طرف عرضه، تحريك طرف تقاضا و ابزارهاي زيرساخت مبادله است. از دستاوردهاي مطالعه هاي موردي مي‌توان به عدم توازن ميان سياست‌هاي طرف عرضه و تقاضا در سياست‌هاي كلان ملّي اشاره كرد.

Realization of policy makers’ desired ideals and long-term objectives requires the employment of appropriate policy tools. Followed by studying theoretical bases of policymaking tools, it is clear that each researcher’s classification of policy tools depends on policymaking environment and their specific objective in policy clarification and no specific classification covers all policy tools. In current survey, more than 67 reliable essays and books in the policy instruments literature are identified and different clusters with qualitative meta-synthesis method were considered. Validating this selected framework with purposeful interview with elites in the field of science and technology and carrying out five case studies on policy documents were confirmed. The mentioned framework merges supply side policies, demand side policies and framework policies. By looking at the outcomes, the unbalance of supply and demand side of national policies can be inferred.