نقش تقابلي مشخصه‌هاي حنجره در انفجاري‌هاي زبان فارسي معيار

Contrastive Role of Laryngeal Features for Plosives of the Standard Persian

هدف اين مقاله تجزيه و تحليل مشخصه‌هاي حنجره در نظام تقابلي انفجاري‌هاي زبان فارسي معيار است. براي اين منظور، در چارچوب رويكرد اشتقاقي، بازنمايي زيرساختي مشخصه‌هاي حنجره در انفجاري‌ها، و قواعد واجي براي اشتقاق بازنماييِ روساختيِ آن‌ها به‌دست داده شده است. تعميم توصيفي كه از داده‌هاي آوايي به‌دست مي‌آيد، نشان‌گر هم‌نواييِ قواعد واجي به‌سوي محدوديت‌هايي است كه نظام تقابلي مشخصه‌هاي حنجره را در انفجاري‌ها تبيين مي‌كند. مساله اصلي، ناشي از عدم تواناييِ رويكرد اشتقاقي و صافي‌ها در تبيينِ هم‌نواييِ قواعد واجي است. براي حل اين مساله با طرح چهار محدوديتِ نقض‌پذير، دستور بهينگي براي نظام تقابلي مشخصه‌هاي حنجره در زبان فارسي معيار اثبات شده است. براين‌اساس، خنثي‌شدگيِ مشخصه‌هاي حنجره، ازطريق تسلطِ محدوديت‌هاي نشان‌داريِ حساس‌به‌بافت، بر محدوديتِ پاياييِ مشخصه‌هاي واك‌داري و دميدگي، و تقابل مشخصه‌هاي حنجره، ازطريق تسلطِ محدوديتِ پاياييِ واك‌داري و دميدگي، بر يك محدوديتِ نشان‌داريِ آزاد از بافت، صورت‌بندي و تبيين شده‌ است.

The purpose of this study was to investigate the impact of laryngeal features on the contrastive system of the plosives in Standard Persian. First, the underlying structure of the features was examined based on the derivational approach. Then, descriptive generalization observed in the data was formalized by inviolable constraints of the filter theory and violable constraints of the optimality theory. Based on conspiracy among phonological rules, the contrastive role of the features was explained according to four violable constraints. The results showed that neutralization of the features can be explained by dominance of context-sensitive markedness constraints over faithfulness constraints of voicing and aspiration, while explaining the contrastive role of the features requires a reverse order of dominance relation mentioned above