مسيوليت مدني ناشي از آلودگي هاي زيست محيطي در انفال

Civil Liability due to Environmental Pollution in Windfalls

توجه به محيط زيست و حقوق مرتبط با آن مسالهاي نوظهور است، تا جايي كه امروزه حقوق محيط زيست، از زمره حقوق اساسي و بنيادين بشر به حساب ميآيد. دغدغه حفاظت از محيط زيست، بشر را به تدوين مقررات در سطح بينالمللي واداشته است. اهميت محيط زيست، به حدي است كه هرچند معيار تقصير، به عنوان يك ضابطه تمام عيار در مسيوليت مدني مورد توجه حقوقدانان و قانونگذاران بوده است، اما با اين حال، اين امر به سمت «مسيوليت محض» سوق يافته است. نظام سنتي مسيوليت مدني مبتني بر تقصير، در حوزه آلودگيهاي زيست محيطي جامعيت و كارايي مطلوب را ندارد؛ زيرا بسياري از مصاديق خسارتهاي زيست محيطي با مبناي تقصير، در اثبات با مشكلات مواجه ميشود. در نظام حقوق اقتصادي اسلام، انفال به عنوان مهمترين رهيافت محيط زيست، در تصرف دولت اسلامي است. لذا بررسي مسيوليت دولت از يك سو، با عنايت به نارساييهاي فني و تكنولوژيك آن اجتنابناپذير به نظر ميرسد. از سوي ديگر، ايران به برخي از اسناد و كنوانسيونهاي بينالمللي پيوسته است و با توجه به نواقص نظام مسيوليت مدني سنتي ضروري است كه قوانين و مقررات روزآمد و متناسب با تحولات بينالمللي در زمينه حفاظت و حمايت از محيط زيست با تغيير مبناي مسيوليت از تقصير به محض تدوين شود.