تأثير تعرفه بر قيمت داخلي روغن نباتي در ايران و مباحث پيشرو

Tariff Impact on the Domestic Price of Vegetable Oil in Iran and the Associated Issues

در این مطالعه با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری به بررسی اثر تعرفه دانه روغنی، روغن خام و روغن نباتی بر قیمت مصرف‌كننده روغن نباتی در ایران پرداخته‌ شده است. اطلاعات استفاده شده سری زمانی ماهانه بوده كه از سال 1383 تا 1391 را شامل می‌شود. الگوی استفاده شده نیز الگوی VAR و VECM بوده است. یافته¬های تحقیق نشان می¬دهد تنها یك رابطه تعادلی بلندمدت بین متغیر¬های مذكور وجود دارد و اثر تعرفه روغن نباتی بر شاخص قیمت مصرف¬كننده و تولیدكننده به ترتیب 4/0 و 07/0 است. همچنین افزایش یك‌درصدی تعرفه دانه روغنی و روغن خام به ترتیب سبب 35/2، و 19/0 درصد افزایش قیمت مصرف¬كننده روغن نباتی خواهد شد. فاصله شدید بین میزان تأثیرگذاری تعرفه دانه روغنی و روغن خام بر قیمت مصرف‌كننده نشان می‌دهد كه حلقه روغن‌كشی در كشور از كارآمدی كافی برخوردار نیست و عملاً سبب می‌شود تا اثر افزایش تعرفه دانه به نحو مضاعفی به مصرف‌كنندگان تحمیل شود. لذا اصلاح ساختار صنعت روغن‌كشی می‌تواند به توسعه كشت دانه‌های روغنی و عدم تحمیل بار اضافی قیمت بر دوش مصرف‌كنندگان كمك كند.

This study uses vector error correction model to examine the effects of oilseeds, crude oil and vegetable oil tariffs on vegetable oil consumer price. Monthly data sets for the years 2004-2013 and VAR and VECM models were applied for this study. Research findings indicates only a long term equilibrium relation between the study variables .The effect of vegetable oil tariffs on consumer and producer price index are 0.4 and 0.07, respectively. Furthermore, one percent increase in the oil seeds and crude oil tariff, will increase consumer prices by 2.35, 0.19percent. The huge gap between the impacts of the two tariffs –e.g. oilseeds and crude oil tariffs- on consumer price shows that oil industries work with low efficiency. This practically doubles the impact of tariff on consumers. Accordingly, structural reform in the oil industry can develop oil production and prevent additional burden upon the consumer price.