بررسي اثر آزاد سازي قيمت حامل¬هاي انرژي بر خوداتكائي ذرت در ايران

Effect of Energy Price Liberalization on Corn self-sufficiency in Iran

آزادسازی تدریجی قیمت حامل‌های انرژی منجر به افزایش هزینه نهاده‌های تولید كشاورزی و نیز افزایش هزینه‌های پس از تولید كشاورزی می¬شود كه همه این آثار در مجموع ممكن است بر رقابت‌پذیری محصولات داخلی با محصولات مشابه خارجی اثر گذاشته و موجب كاهش سودآوری و افزایش هزینه تمام‌شده تولیدات كشاورزی شود. لذا در مطالعه حاضر، ابتدا مقدار سوخت مصرفی برای تولید محصول ذرت با استفاده از اطلاعات بانك هزینه تولید وزارت جهاد كشاورزی در دوره زمانی 89-1379 محاسبه و توابع هزینه، تولید و تقاضای نهاده سوخت به صورت پانل برآورد می¬شوند. همچنین تابع واردات محصول ذرت با استفاده از اطلاعات سری زمانی برای دوره زمانی 89-1360 برآورد شده و كشش¬های مورد نظر استخراج می¬گردند. نتایج مطالعه نشان می‎دهد كه كشش تولید نهاده سوخت در تولید ذرت 47/2 و همچنین كشش قیمتی تقاضای سوخت 005/0- می¬باشد. لذا با توجه به این موضوع كه كشش متغیر تولید نیز در تابع واردات 83/0- بدست آمد، در اثر آزادسازی قیمت حامل¬های انرژی، به ازای افزایش یك درصدی در قیمت سوخت مصرفی در تولید محصول ذرت، مقدار واردات این محصول 00۱/0 درصد افزایش خواهد یافت. لذا افزایش قیمت حامل¬های انرژی اثر منفی بر روند خودكفایی در تولید این محصول كه یكی از اهداف بخش كشاورزی كشور در پایان برنامه پنجم توسعه به شمار می¬رود خواهد داشت. بنابراین پیشنهاد می¬شود كه مسئولان ذی¬ربط در جهت افزایش هر چند اندك واردات در اثر افزایش قیمت نهاده¬ی سوخت، تسهیلات حمایتی مناسب به تولیدكنندگان ذرت در استان¬های كشور ارائه نمایند تا آزادسازی كامل بر سطح تولید داخلی اثر منفی بالایی نداشته باشد.

liberalization of energy price increases costs of agricultural inputs and costs of agricultural production. All these changes may affect the overall competitiveness of domestic products with similar foreign products. As a result of that, total cost of agricultural products are increased and profitability are decreased. In this paper, energy consumption for producing Corn were calculated using cost- production database from Jahad-Keshavarzi for the years 2001-2010. Then, the cost function, production function and demand function for this crop were estimated in the form of panel data structure. Furthermore, the import function of corn and the associated elasticity were calculated using time series data for the years 1981-2000. The results show that, for the corn production, the elasticity of energy input and price elasticity of energy demand are 2.47 and -0.005, respectively. Considering to the fact that the production elasticity in the import function is -0/83, every one percent increase in the price of fuel due to the energy price liberalization policy increases the import of corn by 0/01 percent. Accordingly, increasing energy price has a negative effect on the food self-sufficiency that is one of the main objectives of the fifth national development plan. Ultimately, it is proposed that policy makers provide corn producers with more supports in order to reduce the negative effect of energy price liberalization on the national corn products.