مفهوم نبي و جايگاه آن در فلسفه سياسي ابن‌سينا

The concept of prophet and its position in Avicenna’s political thought

اين نوشتار، با توجه به نظريه هاي شيخ‌الرييس در مواضع مختلف از هستي شناسي و تاثيرات فكري و نظام كيهاني، انسان‌شناسي و نظريات بديعي، هم چون فيض و عنايت، به چگونگي به كمال رسانيدن مفهوم نبوت در انديشه سياسي ابن‌سينا پرداخته است. بدون شك در خط سير فلسفه اسلامي كه از همراهي حكمت و شريعت در آراي فارابي آغاز مي‌شود و به سوي برتري شريعت پيش مي‌رود، ابن‌سينا به منزله فيلسوفي بزرگ پس از فارابي اهميت بسزايي دارد و بيان كردن چگونگي بروز اين برتري و اين شريعت، امري ضروري است. برتري شريعت با بيان برتري معرفت وحياني بر معرفت عقلاني ظاهر مي‌شود كه در دل مبحث نبوت مطرح شده است. فلسفه سياسي ابن‌سينا، در صدد اثبات مفهوم نبوت نيست؛ چرا كه نبوت، امري پيشيني و ضروري است كه مدينه انساني بعد از آن پديد خواهد آمد. در اين منظومه فكري منسجم، تمامي نظريات فلسفه اسلامي و سينايي در خدمت مفهوم نبوت مطرح مي‌شود، و در صدد ساختن مسيري غير نقلي و عقلاني در توضيح جايگاه يابي سياسي نبوت در دوره بحران خلافت اسلامي است.

This paper concerns with the way the concept of nabowwat [prophethood] develops in Avicenna’s political thought with regard to his ideas about ontology, celestial system, anthropology, and innovative theses such as Feyz [benignity] and Enayat [favor]. Undoubtedly, in the history of the development of Islamic philosophy which starts with the accompaniment of Farabi’s Hikmat [wisdom] and Shariat and proceeds towards the priority of Shariat, Avicenna is considered as a great philosopher after Farabi. The priority of Shariat emerges with expressing the priority of revelational knowledge over rational knowledge hidden in the concept of prophet. Avicenna’s political philosophy is not to prove the concept of nabowwat because it is considered as a priori and essential matter after which human society will appear. In this intellectual system all Islamic and Avicennian philosophical theories are in the service of nabowwat and try to find a non-traditionist rational position for explaining the political position of nabowwat in the time of the crisis of Islamic caliphate.