زمان و روايت در رمان "شب هول"

Time and Narrative in Shab-e Hol

رمان شب هول، كه به‌دليل انتشار در بحبوحه انقلاب اسلامي با اقبال زيادي مواجه نشده است، ازنظر ساختاري و تكنيكي نوآوري‌هايي دارد كه آن را در جايگاه درخورتوجهي نزد خوانندگان، داستان‌نويسان و منتقدان قرار مي‌دهد. به‌دليل پيچيدگي روايت و دشوارخواني اين رمان، در معدود نقدها و تحليل‌هاي منتشرشده اختلاف‌نظرهايي درباره كيستي راوي و ترتيب زماني روايت‌هاي مختلف داستان ديده مي‌شود. اين مقاله رمان شب هول را با تمركز بر روايت ذهني و زمان داستاني بررسي كرده و با تمركز بر مهم‌ترين ابهام‌هاي مربوط به زمان و روايت و ترتيب حضور شخصيت‌ها در داستان نشان داده است كه مولف در اين رمان آگاهانه قصد داشته اثري با شاخصه‌هاي رمان نو بيافريند و با سلب اعتماد خواننده و ايجاد ابهام و ترديد در ذهن او، بينش فلسفي خود را، كه متاثر از زندگي در دوران مدرن است، منعكس سازد. با درنظرگرفتن ويژگي‌هاي رمان نو و ديگر جريان‌هاي مدرن رمان‌نويسي مي‌توان تناقض‌ها و پيچيدگي‌هاي اين رمان را كه موجب خطاي منتقدان در تحليل اين اثر شده‌اند توضيح داد.

Shab-e Hol is a novel which due to its time of publication in the midst of the Islamic Revolution was not well received has many structural and technical values for readers, writers, and critics. Because of the much complexity of the narrative and the difficulty of its reading, there are disagreements about the identity of the narrator and the chronological order of the narratives in the few reviews published on the novel. This paper focuses on the time and narrative in this novel and explains the ambiguities of time and narrative and the arrangement of the characters in Shab-e Hol. It further shows that the author consciously intended to write a modern novel and create doubts in the minds of his readers in order to reflect his philosophical insights affected by life in the modern era.