بررسي تطبيقي كيفيت ميكروبي و فيزيكوشيميايي آب‌‌هاي بطري‌شده با استانداردهاي ملي و مشخصات برچسب ( مطالعه موردي شهر قزوين)

Comparative Study of Bottled Water Microbial and Physicochemical Quality with National Standards and its label ( A Case Study in Qazvin City, Iran)

زمينه و هدف: آب برای تداوم زندگی ضروری بوده و بايستی منابع آب كافی و سالم برای عموم قابل دسترس باشد. اخيرا مردم به دلايلی از جمله مزه، راحتی، پيروی از مد، ايمنی و بهداشت آب‌‌های بسته‌بندی ‌‌شده را خريداری می‌‌كنند. براساس رهنمود WHO كنترل آب‌های بطر‌ی‌شده به دليل نگه‌داری بيشتر و‌ در دمای بالاتر نسبت به آب شبكه‌های توزيع، استفاده از ظروف و بطری‌ها بدون شستشو و ضدعفونی كافی و رشد ميكروارگانيسم‌های كم‌اهميت ازنظر بهداشتی اهميت ويژه‌ای دارد. هدف اين مطالعه بررسی كيفيت ميكروبی و فيزيكوشيميايی آب‌های بطری‌شده موجود در فروشگاه‌های شهر قزوين و مقايسه با استانداردهای ملی و تطبيق كيفيت آنها با مشخصات برچسب بود. روش بررسی: در اين مطالعه توصيفی مقطعی از 11 مارك آب ‌بطری‌شده تعداد 51 نمونه با تاريخ توليد متفاوت برداشت گرديده ويژگی‌های ميكروبی، فيزيكی و شيميايی نمونه‌ها مطابق با كتاب استاندارد متد سال 2005 بررسی شد. داده‌های حاصل با نرم‌افزارSPSS و آزمون‌های آماری t-test و آناليز واريانس يك‌طرفه مورد بررسی قرار گرفت. نتايج با استانداردهای ملی، رهنمودهای WHO و همچنين با تركيب درج شده برروی محصول مقايسه گرديد. يافته‌ها: نتايج حاكی از عدم آلودگی ميكروبی نمونه‌ها بود. از نظر ويژگی‌های فيزيكی و شيميايی كليه پارامترهای مورداندازه‌گيری درحد استاندارد ملی بود. بررسی مطابقت مقدار متغيرها با مشخصات برچسب، اختلاف قابل‌توجهی بين مقادير اندازه‌گيری شده با مقادير درج‌شده روی محصول نشان داد. نتيجه‌گيری: هرچند ويژگی‌های ميكروبی، فيزيكی و شيميايی نمونه‌های موردبررسی در حد استاندارد ملی بود ولی بين مقادير موردسنجش و غلظت‌های برچسب تفاوت معناداری وجود داشت. به طوری كه ميانگين غلظت TDS، سختی‌كل، سولفات، كلسيم، منيزيم و سديم اندازه‌گيری شده بيش از مقادير و ميانگين ساير پارامترها كمتر از مقادير برچسب بود. بنابراين با توجه به روند رو به رشد مصرف آب‌های بطری شده، پايش و كنترل كيفی اين آب‌ها از نظر بهداشت عمومی و سلامت جامعه اهميت بسيار زيادی دارد.

Background and Objectives: Water is essential for sustaining life & adequate safe supplies must be accessible to the public. Nowadays, people prefer to purchase bottled water for reasons including taste, convenience, following fashion, and its safety and sanitary conditions. According to the WHO guideline, it is of great importance to control the bottled water because of keeping it for longer period of time and at higher temperature in comparison with the water of distribution networks, reusing containers and bottles without adequate washing and disinfecting, and more growth of microorganisms having less important in the terms of health. The aim of this study was to investigate the microbial and physicochemical quality of bottled water in the stores of Qazvin City and to compare the aforesaid features with national standards and to check the quality with the bottles label. Materials and Methods: In this cross-sectional study, 51 samples of 11 bottled water brands with different production date were obtained. The features were studied in accordance with Standard Methods. Then, the data were analyzed by T-Test and one way ANOVA analysis using SPSS software. Eventually, the results were compared with the national standards, the WHO guidelines, and the product labels.Results: Results showed lack of microbial contamination of the samples. Physically and chemically, all the parameters measured were below the national standards level. Study of conformity of the variables to the label indicated that mostly there was a significant difference between the values measured and the values listed on the product labels. Conclusion: Although the concentration of microbial, physical and chemical features of samples were in the extent of national standards, there was a meaningful difference between labels and measured values so that the average concentration of TDS, TH, SO4-2, Ca2+, Mg2+ and Na+ would be more than the label values and the average of the other parameters was lower than the label values.