تحليل روند و تخمين دوره هاي بازگشت دما و بارش هاي حدي در تبريز

Trend Analysis and Estimating Return Periods of Extreme Temperature and Precipitation in Tabriz

روند تغييرات 27 شاخص مرتبط با درجه حرارت و بارش هاي حدي در تبريز، طي دوره آماري 2011-1961 با استفاده از آزمون هاي ناپارامتريك من-كندال و تخمينگر شيب sen مورد بررسي قرار گرفت. همچنين توزيع مقادير كرانه اي تعميم يافته به رويدادهاي حدي مشاهداتي برازش داده شد و مقادير چندك متغيرها به ازاي دوره هاي بازگشت مختلف تخمين زده شد. نتايج نشان داد كه طي نيم سده گذشته، روند شاخص هاي مربوط به روزهاي تابستاني، شب هاي حاره اي و شب هاي گرم افزايشي بوده و از نظر آماري معني دار مي باشد. شاخص هاي روزهاي يخي و روزهاي سرد داراي روند رو به پايين و معني دار مي باشد. كمترين مقدار سالانه درجه حرارت حداكثر و حداقل روزانه روند افزايشي معني داري را نشان مي دهد. در شاخص هاي تعداد روزهاي با بارش مساوي يا بيش از 10 و 15 ميلي متر، روزهاي تر متوالي، مجموع بارش روزهاي تر و مجموع بارش مواقعي كه بارندگي بيش از صدك 95 و 99 است، روند نزولي معني دار تجربه شده است. منحني هاي رشد و نمودارهاي Q-Q پس از برازش توزيع مقادير كرانه اي تعميم يافته به مقادير سالانه دماي حداقل و حداكثر روزانه و بارش حداكثر روزانه در تبريز ترسيم گرديد. بررسي نمودارها نشان مي دهد كه تابع توزيع مذكور قابليت زيادي در برازش سري داده هاي حدي حتي در قسمت انتهايي توزيع دارد.

Trend analysis of 27 indices related with extreme temperature and precipitation during 1961-2011 were conducted in Tabriz using the non-parametric Mann-Kendall test and Sen’s Estimator Slope methods. Furthermore Generalized Extreme Value distribution fitted to observational extreme events. Values of quantiles of the variables were estimated for different return periods. Results indicated that during the past half century, trends of indices for summer days, tropical nights and warm nights were upward and statistically significant. Trends of indices related to ice days and cool days were downward and significant. Minimum values of daily minimum and maximum temperature in year indicate significant increasing trends. Indices of number of days with precipitation greater or equal to 10 and 15 mm, consecutive wet days, total precipitation in wet days and total precipitation when rainfall is greater than 95 and 99 percentiles have experienced significant decreasing trends. After fitting GEV distribution to annual values of daily minimum and maximum temperature as well as daily maximum precipitation in Tabriz Growth curves and Q-Q plats were illustrated. Investigation of plots indicated that this distribution function has more capability in fitting of time series of extreme value even in tails of the distribution.