پهنه بندي خطر زمين لغزش در حوضه گويجه بل اهر با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)

Landslide Hazard Mapping in Goijabel of Ahar Using GIS

هدف از پژوهش حاضر ارزيابي حساسيت اراضي حوضه گويجه بل در وقوع زمين لغزش با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) و تحليل سلسله مراتبي (AHP) مي باشد. مهم ترين دليل انتخاب اين حوضه براي پژوهش، مشاهده زمين لغزش هاي موجود در منطقه توسط پژوهشگر و نگرش حفاظت زيست محيطي نگارند گان است. اين حوضه يكي از زيرحوضه هاي اهرچاي به وسعت 7406 هكتار با موقعيت جغرافيايي ً26/21، َ47، ْ46 تا ً64/53، َ56، ْ46 طول شرقي و ً13/42، َ21، ْ38 تا ً04/39، َ27، ْ38 عرض شمالي مي باشد. معيارهايي كه جهت تحليل حساسيت زمين لغزش ها در حوضه مورد بررسي انتخاب گرديد شامل 9 پارامتر (شيب، جهت، ارتفاع، سنگ شناسي، گسل، شبكه ارتباطي، كاربري اراضي، بارش و آبراهه-هاي اصلي) است كه از نقشه هاي پايه و مطالعات ميداني و تصوير ماهواره اي اسپات استخراج و با استفاده از تكنيك هاي مكاني تحت GIS در 5 طبقه نسبت به تاثير هر واحد در وقوع زمين لغزش ارزش گذاري اوليه شد. سپس با استفاده از برنامه الحاقي ماريوني (اكستنشن AHP) مقايسه دوبه دو بر روي لايه ها انجام و نقشه نهايي حساسيت اراضي در وقوع لغزش استخراج گرديد. نتايج حاصل از تحليل حساسيت زمين لغزش ها در حوضه گويجه بل نشان داد كه تاثيرگذارترين عامل در وقوع زمين لغزش با توجه به بيش-ترين وزن معيار سنگ شناسي با وزني برابر با 3113/0 و معيار ارتفاع با حداقل وزن (0178/0) با تاثير كمترين مقدار در وقوع زمين لغزش در حوضه گويجه بل هستند. هم چنين تحليل خطر زمـين لغزش در حوضه مورد مطالعه نـشان مي دهد كه اراضي در معرض خطر با استطاعت لغزش بسيار بالا بالغ بر 1222 هكتار مساحت مي باشد كه اين ميزان در حدود 5/16 درصد از كل منطقه را شامل مي شود.

This article aims to evaluate sensitivity of Goijabel basin lands in landsliding based on GIS and AHP. The main reason for selection of this basin for research is to observe the current landsliding in the region by the author and environmental preservation attitude of the authors. This basin is one of the sub-basins of Aharchi in area of 7406 Hectares with geographical statues of 46,47,21/26 to 46,56,53/64 east longitude and 38,21, 42/13 to 38,27,39/04 north latitude. The criteria selected for analysis of landsliding sensitivity in the study basin involve nine parameters (slope, aspect, height, lithology, fault, road, landuse, precipitation and main water ways) extracted from basic maps, field studies and spot satellite images and their primary valuation was conducted by using GIS techniques in five layers relative to the effect of each measure on incidence of landsliding. Then pair comparison of the layers was carried out by using Mariyoni attached program (AHP extension) and final map of the land sensitivity in landsliding was extracted. The results of landsliding sensitivity analysis in Goijabel basin showed that the most effective factor in land sliding is lithology with weight of 0.3113 according to the highest weight and then the height with minimum weight of 0.0178 is the criterion with lowest effect in landsliding. Also the analysis of landsliding danger in the study basin shows that endangered lands with high sliding capability involve 1222 ha which cover %16.5 of the total regions.