بررسي ميزان كارآمدي آموزش زبان عربي عمومي در مقطع متوسطه، ازنظر دبيران و دانش‌آموزان شهر كرمان

The Study of Arabic Language Teaching Efficiency in Kerman High Schools Based on Arabic Teachers’ and Students’ Attitudes

پژوهش حاضر را با هدف بررسي ميزان كارآمدي آموزش زبان عربي عمومي در مقطع متوسطه، ازنظر دبيران و دانش‌آموزان شهر كرمان، انجام داده‌ايم. اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي كاربردي، پيمايشي و كمي است و براي اندازه‌گيري نظر دبيران و دانش‌آموزان، از دو پرسش‌نامه محقق‌ساخته استفاده كرده‌ايم. جامعه اين پژوهش شامل همه معلمان زن و مرد عربي و دانش‌آموزان دختر و پسر سال سوم متوسطه رشته‌هاي رياضي و تجربي دبيرستان‌هاي دولتي شهر كرمان، در سال تحصيلي 90- 91 است. نمونه مورد بررسي را به‌شيوه تصادفي طبقه‌اي و با انتساب متناسب انتخاب كرديم كه شامل 30 دبير زن، 30 دبير مرد و 236 دانش‌آموز است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه ميزان هماهنگي هدف آموزش زبان عربي (فهم متون ديني) با معيارهاي انتخاب هدف در برنامه‌ريزي درسي، ميزان تطابق محتواي كتاب‌هاي درسي عربي با معيارهاي انتخاب محتوا در برنامه‌ريزي درسي، ميزان آمادگي دبيران عربي براي تدريس درس زبان عربي، ميزان تحقق اهداف برنامه درسي عربي، ميزان تسلط دانش‌آموزان به مهارت‌هاي زباني، ميزان انگيزه و علاقه دانش‌آموزان به يادگيري زبان عربي و ميزان آشنايي دانش‌آموزان با مهارت‌ها و راهبردهاي يادگيري زبان عربي پايين‌تر از حد مطلوب است. با توجه به اين يافته‌ها نتيجه مي‌گيريم كه به آموزش زبان عربي به‌عنوان زبان دوم/ خارجي، به‌طور علمي توجه نشده است و تا حد مطلوب فاصله زيادي دارد و براي رسيدن به نتايج مطلوب، تحولات جدي و همكاري بخش‌هاي مختلف لازم است. از مهم‌ترين راهكارها براي بهبود اين وضعيت، ارتقاي سطح آموزش پيش و ضمن خدمت معلمان زبان عربي است.

The purpose of this research was to study the efficiency of general Arabic language teaching program in Kerman high schools based on the students’ and teachers’ viewpoints. This study is an applied quantitative method research. The research instruments are two researcher-made questionnaires for measuring the teachers’ and students’ viewpoints. The population involves all male and female Arabic teachers of Kerman city, as well as male and female Mathematics and Science junior high school students of all public high schools of Kerman city. The research sample was selected through stratified random sampling method, and amounted to 30 female Arabic teachers, 30 male Arabic teachers and 236 students. The findings revealed that Arabic language teaching goal is not consistent with the learners’ and society’s needs; Arabic textbooks’ content does not meet the content selection standards set in curriculum planning; Arabic teachers are not well prepared for Arabic language teaching; Arabic curriculum goals are not met; students’ proficiency in Arabic language skills is disappointing; students’ interest in Arabic language and learning, is moderately low; and finally, students’ acquaintance with Arabic language learning strategies is low. Accordingly, we can conclude that the increase in Arabic language teaching efficiency in schools needs more efforts to prepare the society with positive attitude towards Arabic language and Arab people, and also to change the educational approach to Arabic language teaching/learning in our school system.