بررسي قشربندي اجتماعي در اسلام

Studying Social Classification in Islam

دين اسلام به عنوان دين خاتم به تمام نيازمندي هاي انسان پاسخ گفته است. يكي ازسوالات اساسي انسان از دير باز در باره برابري و نابرابري نوع انساني بر حسب نژاد، رنگ، مذهب و ... مي باشد، يكي از معضلات جوامع بشري، وجود فاصله طبقاتي در بين اقشار مردم است ... . امّا چه تفاوت هايي بين ملاك-هاي اسلام با ساير اديان وملل وجود دارد؟ در برخي اديان مانند هندوييسم و آيين آهورايي قشربندي به نحوي است كه تحرك يك فرد از طبقه اي به طبقه ديگر عملاً غيرممكن است و يا در يهود با اعتقاد به برتري نژادي، نابرابري برون طبقاتي امري شايع است. آن چه بايستي مورد توجه قرار گيرد اين كه طبقات اجتماعي در اسلام به ثروت و خصايص زيستي متقوّم نيست بلكه بر اساس تفاوت هاي انساني به لحاظ استعدادها و قابليت هاي مختلف است يعني طبقات اجتماعي براي رفع نيازهاي متعدد جامعه است تا جامعه به سمت كمال و شكوفايي حركت كند. در اسلام عواملي مانند تقوي، علم و ... زمينه ساز تفوق گروهي بر گروهي ديگر را به وجود مي آورند و موجب برتري در نزد خدا و در آخرت مي شوند و هم چنين در اين دنيا، موجب اعطاي مسيوليت هاي خطيرتر مي گردند در حالي كه مستلزم هيچ گونه برخورداري و امتياز اجتماعي، طبقاتي و اقتصادي و ... نيستند. در اين مقاله سعي كرديم تا با بررسي ديدگاه هاي برخي اديان و ديدگاه اسلام به اين سوال مهم جواب دهيم كه آيا قشربندي اجتماعي در اسلام مانند برخي اديان و فرهنگ ها باعث نابرابري در همه زمينه ها و تضييع حقوق انسان است؟ براي رسيدن به اين هدف از روش توصيفي و كتابخانه اي استفاده كرديم.

Islam, as the last religion has responded to all human needs. One of men’s fundamental questions has concerned equality and inequality of human beings based on their race, color, religion, and etc. and one of the complexities of human societies is class distinction among different social strata. However, the question is “What differences are there between the criteria of Islam and other religions?” In some religions such as Hinduism and Zoroastrianism, the social stratification is such that an individual’s mobility from one class to another is practically impossible, or in Judaism, due to their belief in racial superiority, extra-class inequality is quite common. What should be considered is that, the social classes in Islam are not based on wealth and biological traits, and they are based on human differences regarding their talents and capabilities. That is to say, the social classes exist in order to meet the society’s numerous needs, so that it can move toward perfection and prosperity. In Islam, factors such as chastity, knowledge, and etc. cause one group to be superior to another and lead to individual’s superiority in God’s presence as well as in after life. In addition, these factors resulted in assigning greater responsibilities while they don’t involve any social, economic and class privileges or advantages. In this article, by surveying the viewpoints of some religions and of Islam, it is tried to answer the important question, “Does the social stratification in Islam result in inequality in all fields and spoiling human beings rights?” To do this, descriptive method and library survey were used.