نقد تاويلي جايگاه آسيه (س) در متون عرفاني از قرن چهارم تا پايان قرن هفتم

Hermeneutic Criticism of Asiye Position (PBUH) in Mystical Texts: From 4th to the End of 7th Century

شناسايي اسوه‌هاي ديني با تكيه بر تاويل و رمزگشايي، دريچه‌اي به سوي دريافت حقيقت و شناخت مراتب وجودي آنان است. ‌شيوه‌اي كه در متون عرفاني براي نزديك شدن به قصد گوينده و كشف لايه‌هاي پنهان متن سابقه دارد. اين پژوهش با تكيه بر اقوال عارفان قرن چهارم تا پايان قرن هفتم، مراتب وجودي آسيه، همسر فرعون را بررسي كرده است. با توجه به شواهد و مدارك موجود، آسيه، بانويي به كمال رسيده ‌است كه خداوند وي را الگويي براي تمام مردان و زنان باايمان قرار داده است. عارفاني چون ميبدي، عين‌القضات، ابن ‌عربي و مولانا، بر اساس تاويل آيات قرآن و روايات، مراتب والايي را چون اوتاد، ابدال، بنده مقرب الهي، ولي و برگزيده حق براي او در نظر گرفته‌اند و او را از جمله خليفگان دانسته‌اند. وي در تقابل با فرعون، زمينه‌ساز رسالت موسي (ع) است. دعاي آسيه(س) هنگام شهادت، محل تاويل‌هاي عرفاني قرار گرفته ‌شده و نشان‌دهنده مقام «فنا» و عنديت است .

Knowing religious heroes focusing on Hermeneutic and Decoding is a specific way to understanding truth and knowing existential levels. This method was used in mystical texts to approach author’s intention and uncovering hidden layers of texts. The study reviewed existential levels and grades of Asiye, wife of Pharaoh, based on quotations of mystics from 4th century to the end of 7th century. Based on current documents, Asiye is a perfect woman determined a sample for all pious men and women by God. Mystics like Meybodi, Ein-al Qozat, Ibn Arabi and Molana assigned sublime levels like Utad, Abdal, Divine Favored Slave, Guardian, and God-Selected based on the gloss of Quran verses and hadiths, and considered her as one of Allah’s Caliph on Earth. She plots the necessary basis for Moses (PBUH) prophecy. Asiye’s (PBUH) prayer during her martyrdom was subject to mystical interpretations and showed her “Fana” (finitude) and Endiyat (Being in God’s presence).