مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تاثير شوري بر رشد، محتواي كلروفيل وجذب عناصر غذايي در گياهچه‏هاي ارقام برنج

چكيده فارسي :

برنج يكي از گونه هاي نسبتاً حساس به تنش شوري است كه از نظر تحمل ياحساسيت به تنش شوري، تنوع ژنتيكي زيادي در مخزن ژنتيكي انواع زراعي آن نيز ديده مي شود. تغييرات غلظت سديم و پتاسيم و كلروفيل در محيط آبكشت بررسي گرديد. تيمار شوري در دو سطح محلول عادي يوشيدا و يا حاوي 100 ميلي مولار كلريد سديم (m-1 EC=12ds.) در مرحله شش برگي به مدت يك هفته اعمال شد، و نمونه ‏گيري طي اين مدت در فواصل زماني (صفر ، 4، 12، 24 ،48،96 و 168 ساعت) پس از اعمال تيمار، از پهنك برگ اول و چهارم غلاف ساقه براي اندازه گيري غلظت عناصر و از برگ اول (جوان‏ترين برگ) بر اي اندازه گيري ميزان كلروفيل پس از استخراج استفاده شد. هدايت روزنه‏اي نيز پس از آغلز اعمال تنش در مر حله شش برگي بر روي جوان‏ترين برگ در فواصل زماني (12، 24، 48، 72، 96، و 120 ساعت) اندازه‏گيري شد. در اين آزمايش ماده خشك ريشه و اندام هوايي در كليه ارقام تحت اثر تيمار شوري نسبت به شرايط نرمال بصورت معني دار كاهش يافت، ولي اين كاهش د ر رقم متحمل به شوري (IR651) بسيار كمتر بود. روند تغييرات غلظت پتاسيم در جوان‏ترين برگ، در شرايط تنش نسبت به تيمار نرمال در كليه ارقام معني دار نبود، اين روند در مسن‏ترين برگ نيز مشاهده شد، با اين تفاوت كه در رقم متحمل در پايان دوره تنش ميزان پتاسيم به‏صورت معني داري افزايش يافت. تيمار شوري موجب ازدياد تجمع معني دار سديم با افزايش دوره تنش در برگ هاي جوان و مسن كليه ارقام گرديد، به استثنا برگ جوان رقم متحمل كه روند تجمع سديم در آن در شرايط تنش نسبت به تيمار نرمال معني دار نبوده است. غلظت كلروفيل‏هاي a و b تحت اثر تيمار شوري طي 24 ساعت اوليه يك افزايش معني دار نشان دادند، اما در ادامه و با طولاني تر شدن دوره تنش كاهش معني دار ي در كليه ارقام مشاهده شد