مقايسه ‌دو ‌روش‌ آبياري‌ نواري قطره‌اي ‌و ‌شياري ‌بر اجزا ‌عملكرد‌ ‌ارقام‌ كلزا در همدان

Comparison Two Irrigation Systems, Tape and Furrow Irrigation Methodes on Yield Components of Rapeseed Cultivars in Hamedan Province

كمبود ‌آب وكاهش تدريجي منابع آبي با كيفيت مناسب، از مهمترين عوامل محدود كننده توليدات زراعي در اكثر نقاط جهان نظير ايران به شمار مي‌رود. از اين ‌رو، پژوهش در زمينه استفاده بهينه از ‌آب و صرفه‌‌جويي در ‌مصرف آن از‌ راهكارهاي كليدي افزايش ‌توليد مي‌باشد. همچنين، انتخاب‌ارقام با نياز آبي‌كم نيز مي‌تواند كمك موثري به ‌اين ‌موضوع نمايد. لذا، به منظور انتخاب رقم مناسب كلزا با عملكرد و درصد روغن بالا، آزمايشي به صورت طرح كرت هاي خردشده در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكراركه عامل اصلي شامل سيستم ‌آبياري در دو سطح (نشتي و نواري- قطره‌اي) و عامل فرعي شامل رقم در چهار سطح (اكاپي، اس- ال-ام 46، اپرا و ليكورد) در همدان، به اجرا درآمد. نتايج نشان داد، در بين ارقام، تفاوت معني‌داري به لحاظ عملكردي وجود نداشت، ولي در مجموع رقم Opera با 3706 كيلو‌گرم‌ در هكتار، بيشترين عملكرد را به خود اختصاص داد. در ‌بررسي اثر ‌متقابل آبياري ‌و‌ رقم، رقم Opera با روش آبياري‌‌ قطره‌اي با عملكرد 3961 كيلو‌گرم‌ در هكتار و رقم Slm046 با آبياري نشتي و عملكرد 3710 كيلو‌گرم‌ در ‌هكتار حد‌اكثر عملكرد را دارا بودند. در بررسي كارآيي مصرف آب، روش هاي آبياري اختلاف معني‌داري با هم داشتند. به طوري كه آبياري قطره‌اي ( با34/1 كيلوگرم بر مترمكعب) نسبت به آبياري نشتي (با 74/0 كيلوگرم‌ بر مترمكعب) برتري داشت. حجم آب مصرفي به طور متوسط با آبياري نشتي 4870 و در آبياري قطره‌اي 2617 مترمكعب ‌در هكتار بود.

Scarcity of Irrigation water and decreasing of water resources with suitable quality are the most important limiting factors in the crop production in the most of countries such as Iran . Therefore research for optimum usage of water and economy in consume water is important policies for growing of production and the selection of cultivars with less necessity of water can help to matter.So, an experiment was carried out using a split plot design, in order to select the best irrigation and the best cultivar of oil rapeseed with a high yields of seeds and oil,.in the pattern of randomized completely block design in 3 replications. Irrigation system was the main factor at 2 levels, Tape and Furrow and cultivars as the second factor was Okapi, Slmo46, Opera and licord were evaluated in hamadan.The results showed that no significant differences in the yield of cultivars.The maximum of yield belongs to Opera cultivar with 3706 kg/ha.Irrigation and cultivars intraction were significant different at the level of 5% so that yield highest was optained from cultivar Opera with Tape irrigation system produced 3961 kg/ha and slm046 with furrow system produced 3710kg/ha as the minimum. The average of water use efficiency in Tape and Furrow irrigation was 1.34kg/m3 and 0.74 kg/m3 respectively.The average of water usage volume in Tape and Furrow irrigation was 2617 m3/ha and 4870 m3/ha respectively