تاملي جامعه‌شناختي بر بسترهاي شكل‌گيري و رشد افراطي‌گرايي اسلامي در نيجريه

A Sociological Reflection on the Grounds of Shaping and Developing Islamic Extremism in Nigeria

نوشتار حاضر مي‌كوشد روند شكل‌گيري راديكاليسم اسلامي در نيجريه را بررسي كند. در اين راستا، تلاش شده است به اين سوال پاسخ گفته شود كه چه عواملي زمينه‌ساز ظهور و رشد افراط‌گرايي مذهبي در نيجريه به‌طور اعم و گروه بوكوحرام به‌طور اخص شده است. عوامل زمينه‌ساز ظهور بوكوحرام بسيار پيچيده هستند و شامل عوامل جمعيتي، اقتصادي، سياسي و آموزشي مي‌شوند. براساس شواهد موجود، افراطي‌هاي مسلمان گروه‌هايي هستند كه دربرابر روند يكپارچه‌سازي مدرنيته ايستادگي مي‌كنند و خواهان بازگشت احكام ديني به صحنه سياست‌ورزي كشور خود هستند. اين گروه‌ها به‌دليل دسترسي‌نداشتن به سازوكارهاي قانوني، از خشونت همچون ابزاري براي دستيابي به اهداف خود استفاده مي‌كنند؛ به‌عبارت‌ديگر، معتقدان به اين خط‌مشي آن را هويت جديدي براي مسلمانان و راه‌حلي براي جلوگيري از زوال و انحطاط جوامع مسلمان مي‌دانند. يكي از گروه‌هاي اسلامي نوظهور كه راديكاليزه شده است، بوكوحرام در كشور نيجريه است. براين‌اساس، متغيرهايي همچون فقر گسترده مناطق مسلمان‌نشين درمقايسه‌با مناطق مسيحي، عدم حضور موثر مسلمانان در عرصه سياسي، وجود درگيري‌هاي قومي سابقه‌دار و احساس هويت‌زدايي در بين مسلمانان توسط دولت سكولار به راديكال‌شدن هرچه‌بيشتر اين گروه منجر شده است. راهكار حل مسيله نيز دو جنبه دارد: در وهله اول، آغاز گفت‌وگو با بوكوحرام براي توقف حملات و در وهله دوم، اجراي سياست‌هاي مبتني‌بر امنيت انساني براي بهبود وضع زندگي در مناطق شمالي كشور نيجريه.

This article tries tostudy the formation process of Islamic radicalism in Nigeria. In this regard, efforts have been made to answer this question: “what are the underlying factors of emergence and growth of radicalism, generally, and Boko Haram group, specifically?”. Factors behind the rise of Boko Haram are very complex and include demographic, economic, political and educational contexts. Islamist radicals are some masses who stand against the process of modernity integration and ask for return of religion to the scene of their country’s politics. Due to the lack of accessibility to legal mechanisms, these groups use violence as an instrument to reach their goals. In other words, the adherents of this policy consider it as a new identity for Muslims and a solution to prevent of Muslim societies’ decline. One of the latest Islamic groups that are radicalized is Boko Haram in Nigeria. Accordingly, variables such as widespread poverty in Muslim areas, in compare with Christian areas, absence of Muslims in political field, long lasting ethnic conflicts, feeling of identity removing of Islamists by secular government have led to further radicalization of this group. Solution to the problem is twofold: Initiating a dialogue with Boko Haram in order to stop their attacks in the first place and implementing human security-based policies to improve living conditions in northern Nigeria secondly.