مدل هاي خاص تصميم گيري چند معياره درمداخلات آموزش بهداشت و ارتقا سلامت:مقاله مروري

Multi Criteria Decision Making Methods in Health Education and Promotion

مقدمه: نيازهاي مطرح شده ، تصميمات در آموزش بهداشت و ارتقا سلامت معمولا به طور همزمان تحت تاثير عوامل متعدد قرار مي گيرد،بدين معني كه پژوهشگران با محيط تصميم گيري چند معياره مواجه مي شوند كه همين امر طراحي و انتخاب گزينه صحيح را با حساسيت بيشتري روبرو مي سازد. با توجه به اهميت اصول علمي در تصميم گيري مربوط به مداخلات مطالعه حاضر به معرفي و تبيين مدلهاي تصميم گيري چند معياره در آموزش بهداشت و ارتقا سلامت مي پردازد. روش بررسي:مقاله حاضر با بررسي متون خارجي منتشر شده درپايگاههاي اطلاعاتي Web of Sciences Science Direct Medline , Google Scholar، متون فارسي منتشر شده ، بررسي كتب مربوطه و پايان نامه هاي فارسي به خصوص در زمينه آموزش بهداشت و ارتقا سلامت و با استفاده از كليد واژه مرتبط به بررسي مدلهاي خاص تصميم گيري چند معياره در آموزش بهداشت و ارتقا سلامت پرداخت. يافته ها: بررسي پژوهش ها و مقالات آموزش بهداشت و ارتقا سلامت به خصوص در ايران نشان مي دهد كه اگرچه تكنيكهاي تصميم گيري نظير روش دلفي، گروههاي اسمي و بارش افكار و ساير رويكردها مورد استفاده قرار گرفته ولي روشهاي تصميم گيري چند معياره كه داراي پشتوانه تيوريكي رياضي و صحت پيش بيني نتايج هستند مورد غفلت قرار گرفته است . نتيجه گيري : به كارگيري مدلهاي تصميم گيري چند معياره در حيطه تصميمات ارتقا سلامت كه نوعا طيف وسيعي از ملاحظات وعوامل مختلف را همزمان علاوه بر ارزيابي اقتصادي در آموزش بهداشت و ارتقا سلامت مد نظر قرار مي دهد ضروري است.

Introduction: Decisions in health promotion are multidimensional. It means that there are multi criteria situations in decision-making for health promotion. Regarding the importance of designing ast selecting appropriate alternatives, some Multi-Criteria Decision-Making (MCDM) methods for health promotion have been introduced ast explained in this article. Method: Articles published in some reliable data bases such as Web of Sciences, Medline , Ebsco, Science Direct, Google scholar as well as some Persian articles ast dissertations specially in health education ast health promotion fields were reviewed. Results: Reviewing health education ast health promotions articles ast dissertations published in Iran isticated that some decision-making techniques such as Delfi method, Brain Storming ast Nominal Groups ast some other approaches have been applied, but methods with mathematical, theoretical, ast reliable predictive power backgrousts have been ignored. Conclusion: Applying Multi-Criteria Decision-Making methods that typically consider different factors simultaneously with economic assessment are necessary for health education ast health promotion interventions.