تاثير آموزش خود مراقبتي به روش Teach Back بر رفتارهاي خود مراقبتي بيماران ديابتي نوع دو: يك كارآزمايي باليني

THE EFFECT OF SELF CARE EDUCATION BASED ON TEACH BACK METHOD ON PROMOTION OF SELF CARE BEHAVIORS IN TYPE II DIABETIC PATIENTS: A CLINICAL TRIAL STUDY

مقدمه: در بيماران ديابتی، آموزش خود مراقبتی يكی از مهم‌ترين رويكردهای كليدی در كنترل موفق ديابت می‌باشد. Teach Back يك روش آموزشی تعاملی است كه می‌تواند منجر به افزايش دانش و درك بيمار و ارتقای خود مديريتی آنها ‌گردد. لذا هدف اين مطالعه تعيين تاثير آموزش مراقبت از خود به روش Teach Back بر ارتقای رفتارهای خود مراقبتی بيماران ديابتی نوع دو شهر همدان می‌باشد. روش‌ها: اين مطالعه از نوع كار آزمايی بالينی می‌باشد كه بر روی 70 نفر از بيماران ديابتی نوع دو انجام شده است. شركت كنندگان به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمون و كنترل (هر كدام 35 نفر) تقسيم شدند. برنامه‌ آموزشی طبق روش Teach Back در 4 جلسه برای گروه آزمون انجام شد. قبل و يك ماه پس از اتمام مداخله دادها با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و خود گزارش‌دهی جمع‌آوری گرديد. جهت تحليل داده‌ها از SPSS نسخه 20 و از آزمون‌های آماری تی زوجی و مستقل، كوواريانس و كای دو استفاده شده است. يافته‌ها: هر چند كه نمره آگاهی افراد گروه آزمون و كنترل در قبل از مداخله تفاوت معنی‌داری نداشت، نمره‌ آگاهی بيماران گروه آزمون نسبت به گروه كنترل بعد از مداخله افزايش واضحی داشته است (001/0p<). همچنين بعد از مداخله‌ تفاوت معنی‌داری بين گروه آزمون و كنترل در زمينه رعايت رژيم غذايی (031/0p=)، نمره‌های فعاليت جسمی (002/0p=)، مراقبت از پا (001/0p< ) و مصرف منظم داروها (001/0p<) به‌دست آمد. بعد از مداخله (%4/91) بيماران گروه آزمون دارای عملكرد خوب و (%1/77) بيماران گروه كنترل دارای عملكرد متوسط درباره كنترل قند خون بوده و تفاوت معنی‌داری بين دو گروه وجود داشت (001/0p<). همچنين تفاوت معنی‌داری بين نمره كل خود مراقبتی بيماران گروه آزمون نسبت به گروه كنترل وجود داشت (001/0p<). نتيجه‌‌گيری: می‌توان گفت كه استفاده از روش Teach Back بر افزايش ميزان خود مراقبتی بيماران ديـابتی اثر مثبتی دارد و می‌تواند نقش موثری در كاهش عوارض اين بيماری و افزايش كيفيت زندگی بيماران داشته باشد.

Background: Patient education as an integral aspect of communication between health care providers and patients plays an important role in patient health management; Teach Back (TB) is a method of interactive education. Using the teach-back technique not only improves patient’s knowledge and understanding, but also increases patient’s adherence to disease management. Furthermore, self-care education to diabetic patients has always been a key strategy for successful control of diabetes. The aim of this study is assessment the effect of self care education based on Teach Back method on promotion of self care behaviors in type II diabetic patients of Hamadan city, 2012. Methods: This interventional quasi-experimental study was performed by choosing 70 type II diabetic patients Random permutation divided into two experimental (n=35) and control (n=35) groups. Educational programs base on TB designed for patients in the intervention group included four sessions. Before and one month after the educational intervention, the results were evaluated. Participants responded to the knowledge and SDSCA questionnaires. Information was collected through interviews and self report, and then data were analyzed by SPSS-20. Results: The results indicated a positive impact of TB on knowledge (p< 0.001) and self-care behaviores (p<0.001) among patients of the intervention group. Conclusion: The results showed the positive effect of education program based on Teach Back method to increase self management among diabetic patients, while implementing such programs seem to be effective in the treatment and prevention of diabetes complications.