اثر تمرين هوازي و مصرف عصاره بنه بر عملكرد سـلول‌هاي بتاي پانكراس در موش‌هاي ديابتي شده با استرپتوزوتوسين

EFFECT OF AEROBIC TRAINING AND PISTACIA ATLANTICA EXTRACT CONSUMPTION ON PANCREATIC Β-CELLS FUNCTION IN STREPTOZOTOCIN-INDUCED DIABETIC RATS

مقدمه: ديابت يكی از معضلات سلامتی در تمامی جوامع محسوب می‌گردد. تداخل ورزشی و تداخل دارويی خصوصاً داروهای گياهی، از جمله رويكردهای بهبود وضعيت افراد ديابتی تلقی می‌گردد. هدف از اجرای اين پژوهش، بررسی اثر شش هفته تمرين هوازی و مصرف عصاره بنه، بر عملكرد سلول‌های بتای پانكراس در موش‌های ديابتی شده با استرپتوزوتوسين بود. روش‌ها: تعداد 36 سر موش نر نژاد ويستار در پنج گروه كنترل سالم، كنترل ديابتی، ديابت + تمرين، ديابت + عصاره، ديابت + تمرين + عصاره قرار گرفتند. ديابت با تزريق درون صفاقی استرپتوزوتوسين (mg/kg40) القاء شد. برنامه تمرينی شامل 6 هفته تمرين هوازی روی نوارگردان (5 جلسه در هفته، هر جلسه 40 دقيقه با سرعت 20 متر در دقيقه و شيب 5 درصد) بود. گروه‌های عصاره در پايان هر جلسه تمرين، بر اساس وزن بدن، عصاره بنه دريافت كردند. پس از 6 هفته تمرين هوازی و مصرف عصاره، سطوح پلاسمايی گلوكز و انسولين به‌منظور سنجش عملكرد سلول‌های بتا (با استفاده از مدل HOMA-B) اندازه‌گيری شد. داده‌ها با روش آماری آناليز واريانس يك طرفه با سطح معنی‌داری 05/0P< تحليل شدند. يافته‌ها: شاخص HOMA-B در گروه كنترل ديابتی نسبت به گروه كنترل سالم به‌طور معنی‌داری بالاتر بود (0001/0P=). همچنين ميانگين شاخص HOMA-B در گروه‌های ديابت + عصاره و ديابت + تمرين + عصاره در مقايسه با گروه كنترل ديابتی به‌طور معنی‌داری پايين‌تر بود (مقادير Pبه‌ترتيب 003/0، 001/0) و بين ميانگين شاخص HOMA-B در گروه كنترل ديابتی با ديابت + تمرين اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد (052/0P=). نتيجه‌گيری: نتايج اين تحقيق نشان می‌دهد كه مصرف عصاره بنه به تنهايی و همراه با انجام تمرين هوازی منجر به بهبودی معنی‌دار، در عملكرد سلول‌های بتای پانكراس در موش‌های ديابتی شده است. همچنين مصرف عصاره به‌همراه تمرين در مقايسه با تمرين به تنهايی تأثير بيشتری بر بهبود عمـلـكرد سلول‌های بتای پانكراس داشته است. به‌نظر می‌رسـد انجام فعاليت‌های ورزشی به همراه مصرف گياهان دارويی خاص، می تواند به‌عنوان يك روش درمانی مكمل در بهبود وضعيت بيماران ديابتی مد نظر قرار گيرد.

Background: Diabetes is considered as one of the health problems in all societies. Exercise training and drug interventions, especially herbal medicines, consider as approaches to improving diabetes. The objective of this study was to investigate the effect of 6 weeks of aerobic training and Pistacia atlantica extract consumption on pancreatic β-cells function in streptozotocin-induced diabetic rats. Methods: Thirty six male Wistar rats divided into five groups: normal control, diabetic control, diabetes+aerobic training, diabetes+extract, diabetes+aerobic training+extract. Diabetes was induced by intra-peritoneal injection of streptozotocin (40mg/kg). Exercise program was include 6 weeks of aerobic training on a treadmill (5 sessions per week, 40 minutes per session, with a speed of 20m/min and 5% incline). Extract groups were received Pistacia atlantica extract based on body weight, at the end of each training session. After 6 weeks of aerobic training and Pistacia atlantica extract consumption, plasma glucose and insulin levels were measured for determination of β-cells function (HOMA-B). Data were analyzed via ANOVA, with a significant level P<0.05. Results: HOMA-B index in diabetic control group was significantly higher than normal control group (P=0.0001). Also mean of HOMA-B index in diabetes+extract and diabetes+exercise training+extract groups was significantly lower than diabetic control group (P values 0.003, 0.001 respectively) and between mean of HOMA-B index in diabetic control group with diabetes+aerobic training group were observed no significant differences (P=0.052). Conclusion: The results of this study showed that Pistacia atlantica extract consumption, alone and along with aerobic training leads to significant improvement in pancreatic β-cells function in diabetic rats. Also extract consumption along with aerobic training in comparison to training alone has had greater impact on the improvement of pancreatic β-cells function. It seems that aerobic training along with the use of specific herbal plants can be considered as a complementary therapy in improvement of diabetics.