تأثير آموزش مبتني بر خودكارآمدي بر احساس صلاحيت مادري زنان نخست‌زا در مراقبت از شيرخوار

Effect of self-efficacy-based training on maternal sense of competency of primiparous women in the infants care

مقدمه: اغلب زنان نخست‌زا فاقد احساس صلاحیت كافی در ایفای نقش مادری هستند؛ كه قسمت اعظم آن ناشی از فقدان تجربه است. آموزش به مادر بر اساس خودكارآمدی منجر به بهبود تعدادی از پیامدهای مادری-فرزندی شده است. هدف: تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر خودكارآمدی بر احساس صلاحیت مادری زنان نخست‌زا در مراقبت از شیرخوار روش: در این كارآزمایی بالینی، 61 مادر نخست‌زا به طور تصادفی به دو گروه مداخله و كنترل تقسیم شدند. در گروه مداخله، برنامه آموزشی مبتنی بر تئوری خودكارآمدی بندورا 15-10 روز بعد از زایمان اجرا شد. ابزار پژوهش در این مطالعه شامل پرسشنامه‌های انتظارات والدی، احساس صلاحیت مادری، حمایت اجتماعی درك‌شده، سرشت شیرخوار و مقیاس افسردگی ادینبورگ بود. روایی ابزارها به روش روایی محتوا و پایایی آن‌ها با همسانی درونی تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری تی‌مستقل، من‌ویتنی، تی‌زوجی و ویلكاكسون انجام شد. یافته‌ها: میانگین سنی مادران 2/3±4/24 سال بود. دو گروه از نظر تمامی مشخصات فردی به جز حمایت اجتماعی درك‌شده (001/0p<) همگن بودند. میانگین نمره احساس صلاحیت مادری قبل از مداخله در گروه مداخله 6/7±8/68 و كنترل 9/7±7/66 تفاوت معناداری نداشت (315/0=p). بعد از مداخله، میانگین نمره احساس صلاحیت در گروه مداخله نسبت به كنترل 0/9±5/75 در برابر 6/9±3/68 تفاوت معناداری داشت (004/0p<). نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت استراتژی‌های ارتقای خودكارآمدی در بهبود پیامدهای مادری-فرزندی، استفاده از منابع ارتقای خودكارآمدی می­تواند منجر به بهبود احساس صلاحیت در ایفای نقش مادری شود.

Background: Most primiparous women don’t have enough sense of competency, most of it being due to lack of experience. Maternal self efficacy-based training, have led to improved maternal-infant outcomes. Aim: : To determine the effect of self-efficacy education on maternal sense of competency of primiparous women in the infant care. Methods: In this clinical trial, 61 primiparous women were randomly divided into two groups. In the intervention group, an educational program was applied based on Banduraʹs self-efficacy theory 10-15 days postpartum. The research instruments were parental expectations survey, Parenting Sense of Competence Scale, Perceived Social Support Scale, Infant Temperament, and Edinburg Depression Scale. Reliability and validity of the instruments were confirmed using the method of content validity and internal consistency. Data were analyzed using independent t-tests, Mann-Whitney U, paired t test and Wilcoxon. Results: The mean age of the mothers was 24/4±3/2 years. The two groups were homogenous in terms of personal characteristics, although a significant difference was seen in terms of perceived social support (p<0.05). Before the intervention, the mean score for maternal sense of competency was not statistically difference between the intervention (68/8±7/6) and control groups (66/7±7/9) (P=0/315).After the intervention, the difference between the mean score of maternal sense of competency in the intervention group (75/5±9/0) and control group (68/3±9/6) was statistically significant (p=0/004).  Conclusion: Given the importance of self-efficacy improvement strategies in the improvement of maternal – child outcomes, application of self-efficacy resource can improve the sense of competency in motherhood.