تأثير ماساژ بازتابي پا بر اضطراب و بيقراري بيماران تحت تهويه مكانيكي پس از جراحي قلب باز: يك مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي سازي شده

Effect of foot reflexology on anxiety and agitation in patients under mechanical ventilation after open heart surgery: A randomized clinical trial study

زمينه و هدف: رويكردهای غير دارويی از جمله ماساژ بازتابی پا به علت كاهش عوارض و هزينه ها در كانون توجه محققين در جامعه بيماران مختلف قرار گرفته است. اين مطالعه با هدف بررسی تأثير ماساژ بازتابی پا بر اضطراب و بيقراری بيماران تحت تهويه مكانيكی پس از جراحی قلب باز انجام شد. روش بررسی: اين مطالعه كارآزمايی بالينی كنترل شده، سه گروهی و دو سو كور با طراحی اندازه گيری مكرر در دو بيمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشكی بقيه الله (عج) تهران، از بهمن1392 تا ارديبهشت 1393 انجام شد. 96 بيمار كانديد جراحی قلب باز به روش نمونه گيری در دسترس انتخاب و به صورت تخصيص تصادفی در سه گروه آزمون (ماساژ بازتابی پا 34 نفر)، درمان نما (تماس سطحی پاشنه پا 30 نفر) و كنترل (مراقبت های معمول 32 نفر) قرار گرفتند. در گروه آزمون، ماساژ بازتابی پا به مدت20 دقيقه بر روی نقاط بازتاب قلب و ريه، انجام شد. ميزان اضطراب و بيقراری بر اساس مقياس سنجش اضطراب (FAS) و مقياس سنجش بيقراری ريچموند (RSAS) در 6 مرحله زمانی ثبت شد. يافته ها: داده های آماری 92 بيمار (31 نفر گروه آزمون، 30 نفر گروه درمان نما و 31 نفر گروه كنترل) جمع آوری گرديد. در مقايسه روند تغييرات سطح اضطراب و بيقراری، آزمون درون گروهی فريدمن نشان داد، بين ميانگين سطح اضطراب و بيقراری در گروه ها در مراحل زمانی مختلف تفاوت معنی دار آماری وجود دارد. همچنين آزمون كروسكال واليس نشان داد ميزان اضطراب و بيقراری بين سه گروه در مراحل مختلف زمانی تفاوت معنی دار آماری با يكديگر ندارند. نتيجه گيری: ماساژ بازتابی پا در نقاط بازتابی مربوط به قلب و ريه تغيير معنی داری در كاهش اضطراب و بيقراری بيماران پس از جراحی ايجاد نكرد.

Background and aims: Non-pharmacological approaches such as foot reflexology massage for reducing complications and costs in different patients have been the focus of researchers. This study aimed to investigate the effect of foot reflexology on anxiety and agitation in patients undergoing mechanical ventilation after open heart surgery. Methods: This study was a double blind three-group randomized controlled trial. This research was conducted in two hospitals affiliated to Baqiyatallah University of Medical Sciences in Tehran from February 2014 to April 2015. 96 patients were recruited and randomly allocated to the experimental group received 20 minutes foot reflexology (n=34), placebo group simple surface touching (n=30), and the control group (n=32). Foot reflexology massage for 20 minutes was provided to patients in the experimental group on the reflection points in the heart and lungs. The rate of anxiety and agitation based on Faces of Anxiety Scale (FAS) and the Richmond Agitation Scale (RSAS) were recorded in 6 stages. Results: Data from 92 patients (31 in the intervention group and 30 in placebo group and 31 in the control group) were collected. Data from 92 patients, intervention, placebo and control groups (31, 30, and 30, respectively) were collected. Friedman test indicated that there were statistically significant differences between the mean of anxiety and agitation level in groups at different stages of time (P<0.001). The Kruskal-Wallis test indicated that there were not statistically significant differences between the level of anxiety and agitation among the three groups at different stages of time (P>0.05). Conclusion: Foot reflexology massage in reflection points of the heart and lung in patients after surgery did not reduce anxiety and agitation in patients.