سنجش فلزهاي سنگين (سرب و نيكل) در آب و بافت ماهيچه ماهي قزل‌آلاي مزارع پرورشي استان گيلان

مقدمه: ماهي يكي از منابع پروتيين در تغذيه انسان به‌شمار مي‌رود كه به لحاظ بهداشتي از نظر عاري بودن از آلاينده‌ها مورد توجه قرار گرفته‌است. فلزهاي سنگين از آلاينده‌هايي هستند كه در اكوسيستم‌هاي آبي مشكلات بسياري را براي آبزيان و در نهايت براي انسان ايجاد مي‌كنند. هدف: تعيين غلظت فلزهاي سنگين سرب و نيكل در عضله ماهي قزل‌آلاي پرورشي(Oncorhynchus mykiss) مزارع استان گيلان و همچنين آب مصرفي مزارع پرورشي مواد و روش‌ها: 30 قطعه ماهي قزل‌آلاي پرورشي و آب مزارع از سه كارگاه بخش غربي (تالش)، شرقي (سياهكل) و مركزي (فومن) به‌طور تصادفي نمونه‌برداري و به آزمايشگاه دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي گيلان منتقل و ميزان فلزهاي سنگين به روش نشر شعله‌اي (ICP-OES) اندازه‌گيري شد. نتايج با نرم‌افزار آماري SPSS16 و آزمون چند دامنه توكي و ضريب اطمينان مطالعه 95% تجزيه و تحليل شد. نتايج: ميزان نيكل در عضله ماهيان كارگاه فومن بيش از كارگاه تالش و سياهكل بود و ميزان سرب نيز در عضله ماهيان كارگاه سياهكل بيشتر از كارگاه تالش و فومن بود به‌طوري‌كه ميانگين داده‌هاي نيكل در عضله ماهي در فومن، تالش و سياهكل به ترتيب 0491/2 ±29/1، 457/0±445/0، 086/0±217/0و فلز سرب 221/0±252/0، 95/0±294/0، 485/0±444/0ميلي‌گرم در كيلوگرم بود امّا اختلاف معني‌دار آماري مشاهده نشد(05/0 < p). ميزان سرب در آب پرورشي كارگاه‌ها صفر ولي ميزان نيكل در آب مصرفي كارگاه سياهكل و فومن و تالش به ترتيب 002/0±032/0، 002/0±027/0، 005/0±026/0 ميلي‌گرم در ليتر بود. نتيجه‌گيري: ميزان سرب عضله ماهي در مقايسه با آستانه استانداردهاي جهاني WHO كمتر بود درحالي‌كه ميزان نيكل در عضله ماهيان كارگاه‌هاي تالش و فومن بيش از اين مقدار بدست آمد امّا اختلاف معني‌دار آماري ديده نشد (05/0 < p).