اثر تراكم بوته بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه لاين‌هاي جديد لوبيا قرمز

Effect of plant density on seed yield and its components in new red bean lines

تنظيم تراكم بوته براي دريافت نور، آب و عناصر غذايي جهت افزايش عملكرد دانه در واحد سطح حايز اهميت است. به منظور تعيين تراكم بوته مناسب لاين‌هاي جديد لوبيا قرمز(Phaseolus vulgaris L.)، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سا‌ل‌هاي 1383 و 1384 در منطقه لردگان در استان چهارمحال و بختياري اجرا ‌گرديد. لاين‌هاي مورد استفاده BRB 188، D81083 و ARS-R93003 و تراكم‌هاي بوته شامل: 4/44، 6/26، 1/19 و 8/14 بوته در متر مربع بودند. در اين آزمايش، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد بذر در غلاف، وزن صد دانه و عملكرد ارقام و لاين‌ها ارزيابي و اندازه‌گيري گرديد. تجزيه مركب دو ساله نشان داد وزن صد دانه، ارتفاع بوته و تعداد دانه در غلاف تحت تاثير تراكم بوته قرار نگرفت. در حالي كه تعداد غلاف در بوته در اثر افزايش تراكم بوته كاهش يافت، ولي عملكرد دانه با افزايش تراكم بوته افزايش يافت. لاين‌هاي مورد بررسي در ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و عملكرد دانه تفاوت داشتند. نتايج دو ساله نشان داد كه لاين‌ هاي ARS-R93003 و BRB188 برتر بوده و تراكم مطلوب براي عملكرد دانه در اين لاين‌ها بين 4/44 و 6/26 بوته در متر مربع است.

Adjustment of plant density is an important base on light, water and soil nutrients for increasing seed yield. To determine of plant density in new red bean lines (Phaseolus vulgaris L.), this experiment was conducted as factorial in randomized complete block design (RCBD) with three replications at Lordegan region (Chaharmahal and Bakhtiari province) in 2004-2005. Factors were new red bean lines (BRB188, ARS-R93003 and D81083) and plant densities (14.8, 19.1, 26.6 and 44.4 plant m-2). At during the growing season, it was measured plant height, seed yield and its components. Results showed that 100-seed weight, number of seed per pod and plant height had no difference among plant densities, but number of pod per plant decreased when plant density increased. Crop yield increased when plant density increased. Lines were different at plant height, 100-seed weight, number of pod per plant, number of seed per pod and seed yield. Results of two years showed ARS-R93003 and BRB188 lines were better lines and plant density should be between 26.6 and 44.4 plant m-2.