استفاده از تجزيه عليت در بررسي روابط بين عملكرد و ساير صفات مورفولوژيك در چهار لاين جو آبي

Using path analysis to study the relationship between yield and other morphological characters in four lines of barley

به منظور تعيين همبستگي صفات مهم جو آبي با عملكرد دانه از طريق تجزيه عليت جهت گزينش لاين‌هاي پرمحصول، تعداد سه لاين جديد جو مقاوم به سرما (به شماره‌هاي C-81-13, C-81-11, C-81-15,) همراه با رقم والفجر (به عنوان شاهد) مورد مطالعه قرار گرفت. اين آزمايش در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار، در سال‌هاي زراعي 89 - 1387 و در شهرستان بويراحمد اجرا گرديد. پس از اجراي عمليات تهيه زمين، بذور لاين‌هاي جو به ميزان450 دانه در متر مربع كشت شدند. در طول فصل رويش و پس از برداشت، بطور تصادفي 10 بوته برداشت شده و از صفات مهم زراعي مانند تعداد كل پنجه، تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، تعداد روز تا سنبله‌دهي، تعداد روز تا رسيدن، تعداد دانه در سنبله، طول سنبله، طول ريشك و وزن هزاردانه آماربرداري شد. با استفاده از نرم افزار MSTAT-C، تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين انجام و مناسب‌ترين ارقام و لاين ها گزينش گرديدند. از تجزيه واريانس و كوواريانس براي تعيين ضرايب همبستگي بين صفات و از تجزيه عليت جهت تجزيه ضرايب همبستگي به اثرات مستقيم و غيرمستقيم استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه بين عملكرد دانه لاين‌هاي مورد مطالعه تفاوت معني‌دار در سطح احتمال 5% وجود دارد كه نشان‌‌دهنده وجود تنوع ژنتيكي بين ژنوتيپ‌ها است. در اين رابطه بيشترين مقدار وراثت‌پذيري با 14/58 درصد متعلق به صفت تعداد كل پنجه‌ و بيشترين مقادير تغييرات ژنوتيپي و فنوتيپي به ترتيب با 58/28 و 29/47 مربوط به صفت تعداد پنجه بارور بود. تجزيه و تحليل‌هاي آماري نشان داد كه بيشترين عملكرد دانه با متوسط عملكرد 52/6 و 49/6 تن در هكتار به ترتيب مربوط به تيمارهاي C-81-13 و رقم والفجر بود.

To determine the correlation between important traits with yield in barley through path analysis for selecting high yielding lines, three new lines of barley resistant to cold (C-81-13, C-81-11, C-81 -15), compared with Valfajr (as control) were studied. This experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications, during 2008 to 2010 in Boyer Ahmad city. A number of, 450 seeds of barley lines (per square meter) were cultured. During the growing season and after harvest, 10 plants were randomly harvested and several important agronomic traits such as total number of tillers, fertile tillers, plant height, days to spike, days to maturity, number of grains per spike, spike length, awn length and 1000 seed weight were recorded. Using analysis of variance and covariance, the correlation coefficients between the traits was estimated. Path analysis was used to divide the correlation coefficient to the direct and indirect effects. Results showed that there were significant differences (5%) between grain yields of lines, indicating genetic variation among the studied genotypes. The highest heritability (58/14%), was recorded on the total number of tillers and the highest genotypic and phenotypic variation (58/28 and 29/47 respectively), was observed on the number of fertile tillers. Statistical analysis showed that the highest yield with an average yield of 6.52 and 6.49 ton/ha belonged to C-81-13 and Valfajr cultivars, respectively.