اندازه گيري و تجزيه رشد بهره وري كل عوامل توليد ارقام مختلف برنج در ايران

Measure and decompose total factor productivity growth in varieties of rice in Iran

هدف از اين مطالعه محاسبه نرخ رشد بهره وري كل عوامل توليد(TFP) ارقام مختلف برنج براي استانهاي مختلف كشور و سپس تجزيه آن به تغييرات تكنولوژي، تغييرات كارايي مديريت و تغييرات كارايي مقياس مي باشد. براي اين منظور از روش ناپارامتريك تحليل فراگير داده ها و شاخص بهره وري مالم كوييست استفاده شد. داده هاي مورد استفاده شامل توليد ارقام مختلف برنج و نهاده هاي مصرف شده براي توليد آنها از جمله نيروي كار، بذر، كود شيميايي و سم مي باشد كه از آمارنامه هاي كشاورزي و گزارشات هزينه توليد سالهاي مختلف وزرات جهاد كشاورزي استخراج گرديد. نتايج نشان مي دهد كه ميانگين رشد بهره وري كل عوامل توليد استانها در مورد تمام ارقام برنج مثبت بوده و مقدار آن براي برنج دانه بلند پرمحصول (09/3 درصد)، برنج دانه بلند مرغوب (83/2 درصد)، برنج دانه كوتاه (46/2 درصد)، برنج دانه متوسط پرمحصول (21/2 درصد) و برنج دانه متوسط مرغوب(61/2 درصد) است و بنابراين بهره وري كل عوامل محصول برنج در طول دوره 86-1379 داراي رشد مثبت بوده است و وضعيت آن در كشور بهبود يافته است. در مورد ارقام برنج دانه بلند پرمحصول و برنج دانه بلند مرغوب به غير از استان گلستان و براي رقم برنج دانه كوتاه به غير از استان مازندران، براي بقيه استانها تمام رشد بهره وري بدست آمده ناشي از تغيير تكنولوژي است و كارايي فني در رشد بهره وري بدست آمده نقشي ندارد. همچنين در مورد ارقام برنج دانه متوسط پر محصول و برنج دانه متوسط مرغوب براي تمام استانها رشد بهره وري بدست آمده ناشي از تغيير تكنولوژي است. بنابراين تغيير تكنولوژي مهمترين عامل در رشد بهره وري توليد محصول برنج در سالهاي گذشته بوده است و علاوه بر اين نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه از طريق بهبود كارايي فني و مديريتي برنجكاران كشور امكان بهبود بهره وري نسبت به وضعيت فعلي وجود دارد كه اين امر از طريق ترويج و آموزش شيوه هاي مناسب استفاده از تكنولوژيهاي نوين و استفاده صحيح از نهاده ها امكان پذير است.

The purpose of this study is calculate the rate of total factor productivity (TFP) growth of rice varieties for different provinces of Iran and then breakdown it to the changes in a technology, management efficiency and scale efficiency. For this purpose we use the nonparametric method of comprehensive data analysis and Malmquist productivity index. The used data include the rice varieties production and inputs used to produce them, including labor, seed, fertilizer and pesticides obtained from the reports of production cost in Agriculture Ministry. The results show that the average total factor productivity growth in all rice producing provinces has been positive. Its value for long grain rice with high-yielding varieties (3.09%), long grain rice with high-quality (2.83 percent), short grain rice varieties (2.46 percent), medium rice grain with high-quality varieties (2.21%) and medium rice grain with high-quality varieties (2.61 percent) and so total factor productivity growth since 2000-2007 was positive and its status has improved. About long grain rice with high-yielding varieties and long grain rice with high-quality varieties apart from Golestan province and for short grain rice varieties except Mazandaran province, for all of the other provinces, productivity growth is due to changes in technology and technical efficiency have not role in productivity growth. Also about The medium rice grain with high-yielding varieties and medium rice grain with high-quality varieties productivity growth for all provinces is due to technology changing. So technological changes has been the most important reason for productivity growth in rice production for recent years. In addition this study results show that by improving the technical and management efficiency of Farmers it is possible to increase the productivity then the current situation and this is Executable by extension and teaching the proper ways of using new technologies and inputs.