تاثير بازدارنده نيترات سازي 3، 4- دي متيل پيرازول فسفات بر عملكرد و كارايي مصرف نيتروژن در گندم

Effects of Nitrification Inhibitor 3, 4- Dimethylpyrazole Phosphate on the Yield and Nitrogen Use Efficiency of Wheat

يكي از مشكلات توليد گندم در جهان كارايي پايين مصرف نيتروژن مي باشد. بنابراين به منظور بررسي تاثير بازدارنده نيترات سازي 3، 4- دي متيل پيرازول فسفات بر عملكرد و كارايي مصرف نيتروژن، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با دو عامل نوع كود نيتروژن در چهار سطح (عدم مصرف نيتروژن (شاهد)، اوره، سولفات نيترات آمونيوم و سولفات نيترات آمونيوم با بازدارنده نيترات سازي 3، 4- دي متيل پيرازول فسفات (DMPP)) و نوع خاك در 10 سطح (خاكها با خصوصيات فيزيكوشيميايي مختلف) با سه تكرار در دانشگاه شهركرد بر روي يك رقم گندم بهاره (رقم بهار) در سال 1389 انجام شد. نتايج نشان داد كاربرد بازدارنده نيترات سازي DMPP به همراه سولفات نيترات آمونيوم، وزن خشك اندام هوايي و دانه، و هم چنين كارايي زراعي و بازيافت نيتروژن اندام هوايي و دانه را در تعدادي از خاكهاي مورد مطالعه به طور معني داري (05/0P?) در مقايسه با سولفات نيترات آمونيوم و اوره افزايش داد. بيشينه وزن خشك اندام هوايي و دانه (به ترتيب 02/25 و 28/11 گرم در گل دان) در تيمار سولفات نيترات آمونيوم با بازدارنده نيترات سازي DMPP مشاهده شد؛ كه نسبت به اوره به ترتيب 1/7 و 2/9 درصد افزايش داشت. هم چنين كاربرد DMPP به همراه سولفات نيترات آمونيوم، كارايي زراعي و بازيافت نيتروژن در اندام هوايي را به ترتيب در حدود 4/8 تا 7/27 و 4/13 تا 5/31 درصد نسبت به اوره در خاك هاي مختلف افزايش داد. بر مبناي نتايج حاصله كاربرد بازدارنده نيترات سازي DMPP مي تواند به عنوان روشي مناسب در افزايش عملكرد و ارتقاي كارايي مصرف نيتروژن در گندم محسوب گردد.

Low nitrogen (N) use efficiency is considered to be one of the major problems in wheat production fields all over the world. This experiment was conducted to evaluate the effects of nitrification inhibitor (NI) 3, 4- dimethylpyrazole phosphate (DMPP) on the yield and nitrogen use efficiency of spring wheat (Triticum aestivum L.) cv. Bahar during 2011 at ShahreKord University. A factorial experiment in randomized complete block design was carried out with two factors of type of N fertilizer [1- control with no added N fertilizer, 2- urea, 3- ammonium sulphate nitrate (ASN) and 4- ASN plus DMPP] and soil kind (10 soils with different physical and chemical properties) with three replicates. The results indicated that application of nitrification inhibitor DMPP led to significant increase (P?0.05) of both above ground and grain dry weight as well as N agronomic and recovery efficiency of wheat in some of the studied soils compared to ASN and urea. The greatest quantity of above ground and grain dry weight (25.02 and 11.28 g pot-1, respectively) were obtained in ASN plus DMPP treatment – 7.1% and 9.2% greater than that obtained with urea. In different soils the agronomic and recovery efficiency of N in wheat above ground increased about 8.4%-27.7% and 13.4%-31.5%, respectively, in the ASN plus DMMP as compared to the urea. The results of this study suggest that the nitrification inhibitor DMPP could improve yield and N use efficiency of wheat.