تاثير مقادير مختلف سيليسيوم و نيتروژن بر خصوصيات مورفولوژي، عملكرد و اجزاي عملكرد دو رقم گندم

Effect of Silicon and Nitrogen different quantities on morphology characteristics, yield and yield components of two varieties of wheat

سيليسيوم از ديدگاه تغذيه گياه به عنوان عنصر ضروري شناخته نشده است ليكن نشانه هاي مثبت آن بر رشد بسياري از گياهان ديده شده است. به منظور مطالعه تاثير مقادير مختلف سيليسيوم و نيتروژن بر اجزاي عملكرد دو رقم گندم پيشتاز و روشن، پژوهشي در شهرستان تربت حيدريه واقع در استان خراسان رضوي در سال 90-89 بصورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار در شرايط گلخانه اي انجام شد. فاكتورهاي آزمايش شامل دو رقم گندم (پيشتاز و روشن) و سه سطح سيليسيوم (0، 250 و 500 ميلي گرم بر كيلوگرم) از منبع سيليكات سديم و سه سطح نيتروژن (250، 500 و 800 ميلي گرم بر كيلوگرم) از منبع اوره بودند. نتايج اين پژوهش نشان داد كه سيليسيوم سبب افزايش معني دار عملكرد دانه و اجزاي عملكرد (وزن سنبله، وزن هزار دانه، شاخص برداشت) گرديد. با توجه به بررسي هاي انجام شده ورس عامل مهمي در كاهش عملكرد (بطور مستقيم و غيرمستقيم با بروز بيماري هاي قارچي و مشكلات برداشت) مي باشد. مصرف سيليسيوم جرم واحد طول ساقه را افزايش داد كه اين افزايش سبب مقاومت گياه به ورس خواهد شد. با كاربرد سيليسيوم، ارتفاع بوته بصورت آرام و كند افزايش يافت كه در مقاومت به ورس نيز اهميت دارد. كاربرد سطوح مختلف كود نيتروژن در خاك كارايي جذب سيليسيوم را افزايش داد كه برگرفته شده از برهمكنش اين دو عنصر مي باشد. تيمارهاي 500 و 800 ميلي گرم بر كيلوگرم سيليسيوم و نيتروژن سبب افزايش معني دار وزن هزار دانه و شاخص برداشت در هر دو رقم گندم گرديد. كاربرد همزمان اين دو عنصر تاثير معني داري بر عملكرد دانه دو رقم گندم داشت. بطوريكه در سطح 500 ميلي گرم بركيلوگرم سيليسيوم بيشترين عملكرد دانه مشاهده شد. ارقام گندم پيشتاز و روشن پاسخ هاي متفاوتي به كاربرد سيليسيوم نشان دادند. پاسخ رقم پيشتاز از نظر ويژگي هاي رشد و عملكرد از روشن بيشتر بود.

From the plants nutrition view point, silicon has not been recognized as an essential element but its useful effects on growth and development of many plants have been reported. In order to study the effect of application of different silicon on the yield component of wheat, an experiment was conducted in the city Torbat Heidarieh located in Razavi Khorasan province. The experiment was performed as a completely randomized design (CRD) with factorial arrangement and four replications in green house condition. Experimental factors include two wheat varieties (Pishtaz and Roshan), three levels of silicon (0, 250 and 500 mg/kg) from sodium silicate source and three levels of nitrogen (250, 500 and 800 mg/kg) from Urea source. Results showed that yield components (panicle weight, weight of 1000 grain, harvest index) significantly increased when silicon was applied to the soil. investigations have shown that lodging is an important factor for yield reduction, either directly or indirectly due to the appearance of some fungal diseases and also problems encountered at harvesting. Silicon application increased the density of stem unit which may have positive effect an the resistance of plants to lodging. It was observed that silicon increased plant height in a slow manner which is important for lodging. application of different nitrogen levels in the soil improved the efficiency of silicon uptake by the plant which shows the interaction between these two elements. Treatments of 500 and 800 mg/kg silicon and nitrogen respectively increased the weight of 1000 grain and harvest index. Application these two elements respectively effect the performance of varieties of wheat yield. Treatments of 500 mg/kg silicon performance of the highest yield. Pishtaz and Roshan varieties responded differently to silicon application. Pishtaz responded better to growth characteristics and seems to have higher yield potential to Roshan variety.