طراحي و شبيه‏ سازي مدل صف عمليات امداد و نجات زلزله به كمك سامانه ‏ي اطلاعات جغرافيايي (GIS)

Design and Simulation of Earthquake Relief & Rescue Operation Queuing Model with the Aid of Geographic Information System (GIS)

زلزله بشر را، در طول زمان، با خسارات جبران‏ناپذيري مواجه ساخته است. از طرفي ديگر، تصميم‏گيرندگان همواره سعي در مديريت بحران و چالش‏هاي ناشي از آن داشته‏اند. يكي از اين چالش‏ها، عمليات امداد و نجات پس از زلزله است. هدف اين پژوهش شبيه‏سازي مدلي است كه بتواند ميان تعداد گروه‏هاي امدادي در منطقه و توان عملياتي آن‌ها يك حالت تعادل ايجاد نمايد. ازاين‌رو، با توجه به محبوبيت روش‏هاي تحقيق در عمليات، از جمله نظريه‌‏ي صف در زمينه‏ي عمليات امداد و نجات، با بهره‏گيري از مفاهيم نظريه‏ي صف، مدل صف متناسب با عمليات امداد و نجات شبيه‏سازي گرديد. از سويي ديگر، با استفاده از مدل نرخ بقاي افراد زير آوار، بر اساس نوع سازه، عامل موثري براي تحليل مدل صف شبيه‏سازي شده در محيط GIS فراهم شد. با در نظر گرفتن عامل مدت زمان زنده ماندن افراد در زير آوار كه با استفاده از مدل نرخ بقا به دست آمده است و همچنين با به كارگيري ديگر عوامل ارايه شده توسط نظريه‏ي صف از قبيل توان عملياتي، تعداد مجروحان خارج شده در مدت زمان اجرا‏ از سيستم و تعداد سرويس‏دهندگان (امدادرسانان)، خروجي مدل شبيه‏سازي شده تحليل گرديد. نتيجه‏ي به دست آمده، گوياي اين نكته است كه تلفيق نظريه‏ي صف و GIS امكان‏پذير است و نتيجه‏ي آن تخصيص تعداد و تركيب مناسب نيروهاي امداد و نجات در منطقه‏ي مورد مطالعه است.

Over the time, mankind has encountered irrecoverable damages created by earthquakes. On the other hand, policy makers have always struggled against disaster management and its challenges. One of these issues is the relief and rescue operation after the earthquake. The aim of this research is to simulate a model that could balance between the number of rescue groups and their operational efficiency. Thus, considering the popularity of the operation research methods, especially the queuing theory method for relief & rescue operations, by applying the principles of queuing theory, the relief & rescue queuing model was simulated. Additionally, by utilizing the entrapped occupantsʹ survival rate model based on the type of building structure, an essential factor for the analysis of our queuing model was developed within the framework of the geographic information system (GIS). Considering the entrapped occupants life span parameter which was achieved by the survival rate model in the first step and also by applying other parameters such as the number of servers (Rescue Groups), number of customers (injured occupants) and service time, which have been achieved from the applying queuing theory, the output of our simulated model was analyzed. The results demonstrate the fact that the combination of GIS techniques and queuing theory method is, in fact, an appropriate means of allocation for earthquake rescue & relief teams within the operation area.