مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تعامل اقتصاد، سياست خارجي و امنيت دولت ذره اي قطر قبل و بعد از سال 2011

چكيده فارسي :

چكيده اعتراض‏هاي ضدحكومتي سال 2011 در خاورميانه و شمال آفريقا ضمن اينكه دولت و نظام سياسي برخي كشورهاي عربي را تغيير داد، در برخي كشورهاي ديگر پايه‏هاي قدرت را سست كرد، در برخي كشورهاي منطقه نيز موجب تغيير در راهبرد سياست خارجي شده است كه اين تغيير پيامدهاي مهمي داشته است. قطر از جمله معدود كشورهاي عربي است كه محيط داخلي آن از اعتراض‏هاي سال 2011 در خاورميانه و شمال آفريقا تاثير نپذيرفته است اما سياست خارجي اين كشور متاثر از اعتراض‏هاي منطقه‏اي تغيير كرد. قطر كه به عنوان يك دولت ذره‏اي قلمداد مي‏شود به ويژه از نيمه دوم دهه 1990 و از زمان به قدرت رسيدن شيخ حمد بن خليفه آل ثاني سعي كرد با بهره‏گيري از منابع غني هيدروكربني خود، اقتصاد خود را در مسير رشد و توسعه قرار دهد كه در اين راهبرد موفق نيز بوده است. دولت قطر از سال 2004 به بعد و همزمان با رشد اقتصاد خود تلاش كرد ميان اقتصاد، سياست خارجي و امنيت خود همپوشاني ايجاد كند. دولت قطر با بهره‏گيري از اقتصاد قوي، عملگرايي در سياست خارجي را در قالب ميانجي‏گري در بحران‏هاي جهان عرب اتخاذ و تلاش كرد بدين شكل از خود تصوير يك كشور صلح‏ساز بسازد. اين همپوشاني موفق در تامين امنيت دولت قطر در محيط پرتنش خاورميانه نيز موثر بوده است. وقوع اعتراض‏هاي ضدحكومتي در جهان عرب در سال 2011 سبب چرخش ناگهاني قطر در عرصه سياست خارجي از بازيگر صلح‏ساز به بازيگر دخيل در ايجاد هرج‌ومرج منطقه‏اي شد كه در اين راهبرد نيز عنصر اقتصاد نقش اصلي را ايفا كرد. اين مقاله در صدد بررسي وضعيت اقتصادي قطر و چگونگي تاثيرگذاري اقتصاد و سياست خارجي بر امنيت آن پيش و پس از سال 2011 است.