بررسي ساختار جمعيتي ماهي سياه‌كولي خزريVimba persa در سواحل جنوبي درياي خزر با استفاده از ويژگي‌هاي ريخت‌سنجي تراس و شمارشي

The population structure of Caspian Vimba, Vimba persa in Southern Caspian Sea using truss morphometric and meristic characters

در اين مطالعه ساختار جمعيتي 124 نمونه ماهي سياه‌كولي خزري (Vimba persa) در سواحل تالش، انزلي، كياشهر، لنگرود، چالوس و رودخانه تنكابن در درياي خزر با استفاده از ويژگي‌هاي ريخت‌سنجي و شمارشي مورد بررسي قرار گرفت. 24 شاخص ريخت‌سنجي شامل 20 فاصله سيستم تراس، قطر چشم، فاصله بين دو چشم، طول پوزه، طول گونه و نيز 10 شاخص شمارشي در هر ماهي اندازه‌گيري گرديد. نتايج نشان داد كه 18 ويژگي ريخت‌سنجي اصلاح شده و 5 ويژگي شمارشي در بين نمونه‌ها در سطوح مختلف داراي تفاوت معني‌دار بود (05/0P < ) كه نشان‌دهنده وجود تنوع بالاي فنوتيپي در ماهيان سياه‌كولي مناطق مورد مطالعه مي‌باشد. تحليل تابع متمايزكننده براي ويژگي‌هاي ريخت‌سنجي اصلاح شده و شمارشي به‌طور ميانگين به‌ترتيب 6/76 و 8/50 درصد از افراد را به‌طور صحيح در جمعيت اصلي خود جاي داد. نمودار به‌دست آمده از توابع متمايزكننده 1 و 2 براي ويژگي‌هاي ريخت‌سنجي نشان داد كه نمونه‌هاي سياه‌كولي ساحل انزلي به‌طور كامل از ساير مناطق جدا شده، در حالي‌كه نمونه‌هاي ساحل لنگرود بسيار نزديك به نمونه‌هاي غرب مازندران (ساحل چالوس و رودخانه تنكابن) بوده و نمونه‌هاي سياه‌كولي غرب مازندران هيچ‌گونه تمايزي از هم نداشتند. اين در حالي بود كه هم‌پوشاني بين نمونه‌ها در مورد ويژگي‌هاي شمارشي تقريباً زياد بوده كه نشان‌دهنده كارآيي كم‌تر ويژگي‌هاي شمارشي نسبت به ويژگي‌هاي ريخت‌سنجي در جدا كردن جمعيت‌ها مي‌باشد.

In the present study, the population structure of 128 specimens of Vimba persa was investigated from Talesh, Anzali, Kiashahr, Langroud and Chalus shores in Caspian Sea, accompanied with Tonekabon river using the morphometric and meristic characters. Altogether, 24 morphometric features including 20 truss distances as well as eye diameter, interorbital width, snout length and cheek length and also 10 meristic counts were measured on each individual. Our results revealed significant differences with varying degrees between the means of the samples for 18 standardized morphometric measurements and 5 meristic counts (P < 0.05) that showed high significant differences between the studied vimba samples. In discriminant analysis, the average of correct assignment of individuals into their original samples for morphometric and meristic characters was 76.6% and 50.8% respectively. Plotting discriminant functions 1 and 2 for morphometric measurements revealed a high discrimination between the samples of Anzali shore compare to other areas. In this regard, the samples of Langroud shore had a close morphometric similarity to Western Mazandaran (Chalus shore and Tonekabon river) while, the samples of Western Mazandaran were tightly close to each other. For the meristic characters, the amount of discrimination was low and the samples showed a high overlap revealing the less efficiency of meristic characters in separating the populations compare to morphometric features.