بررسي تغييرپذيري ريختي جمعيت‌هاي مختلف ماهي آمورچه (Pseudorasbora parva) با استفاده از روش ريخت‌سنجي هندسي

Phenotypic plasticity of body shape in three populations of false rasbora (Pseudorasbora parva) using geometric morphometric method

اين مطالعه با هدف بررسي روند تغييرپذيري و الگوهاي شكل بدن جمعيت‌هاي مختلف ماهي آمورچه در سه منطقه اوانس (علي‌آباد كتول)، درياچه مصنوعي گنبد و سد طرقبه (مشهد) با استفاده از روش ريخت‌سنجي هندسي لندمارك پايه به اجرا درآمد. در مجموع تعداد 260 نمونه از مناطق مورد مطالعه برداشت شد و سپس از سمت چپ سطح جانبي نمونه‌ها با استفاده از دوربين ديجيتال عكس‌برداري گرديد. بر روي تصاوير دو بعدي حاصل، تعداد 16 نقطه لندمارك تعيين و با استفاده از نرم‌‌‌افزار TpsDig2 قرار داده شد. داده‌هاي حاصل پس از آناليز پروكراست، با استفاده از آناليز‌هاي چندمتغيره تجزيه به مولفه‌هاي اصلي (PCA)، تجزيه همبستگي كانوني (CVA) و آناليز واريانس چند متغيره (MANOVA) مورد تحليل قرار گرفتند و سپس الگوهاي تغيير شكل هر جمعيت نسبت به شكل اجماع (ميانگين همه جمعيت‌ها) در شبكه تغيير شكل مصور‌سازي گرديد. تفاوت معني‌داري بين شكل بدن جمعيت‌هاي مورد مطالعه ماهي آمورچه در هر سه منطقه با استفاده از آناليز CVA/MANOVA پيدا شد (0001/0 > P). تغييرات اندازه قسمت‌هاي مختلف بدن در اين سه جمعيت نشان دهنده جدايي ريختي وابسته به زيستگاه و تغيير‌پذيري ريختي شكل بدن جمعيت‌هاي مورد مطالعه است يا به‌عبارت ديگر تمايز ريختي ماهي آمورچه تحت تاثير شرايط محل زيست بود. نتايج اين مطالعه نشان داد با وجود قدمت كم حضور اين ماهي در آب‌هاي داخلي ايران، اين ماهي توانسته با شرايط مختلف محيطي در مناطق مختلف خود را وفق دهد كه نشان از قابليت بالاي سازگاري اين ماهي در مناطقي با شرايط متفاوت محيطي دارد.

This study was conducted to survey the phenotipic platicity and body shape patterns among three population of false rasbora (Pseudorasbora parva) from a pond in Aliabad Katoul, a pond in Konbad Kavoos and lake of Torghabeh dam using geometric morphometric method. A total 260 specimens were sampled from studied populations. Then specimens were photographed using digital camera and sixteen landmark points were digitized on 2-D images using Tps Dig2. Landmarks data after GPA, analyzed using PCA, CVA and MANOVA and the patterns of population’s body shape were illustrated in wireframe graph in relation to consensus configuration of all specimens. CVA/MANOVA displayed significant differences among studied populations of false rasbora (P < 0.0001). Results also showed habitat-associated morphological divergence and phenotypic plasticity of body shape among three studied populations i.e. their morphological divergence effected by environmental conditions. Results, also, revealed that despite short time presence of this species in inland water of Iran, this fish could adapt to different environmental conditions indicating its high adaptive ability.