ارزيابي پرتوزايي طبيعي در نمونه‌هاي خاك كناره‌هاي رودخانه دز در استان خوزستان

Assessment of natural radioactivity in soil samples of Dez river sides – Khouzestan province

ويژگی‌های جغرافيايی هر منطقه جهان بر روی غلظت فعاليت مواد پرتوزای طبيعی نظير اورانيوم، توريوم و پتاسيم تأثير می‌گذارد. در اين پژوهش 26 نمونه خاك از كناره‌های رودخانه دز- استان خوزستان با روش تصادفی جمع‌آوری و برای مراحل آماده‌سازی به آزمايشگاه منتقل شدند. با به‌كارگيری آشكارساز فوق خالص ژرمانيوم (HPGE) نوع P با بازدهی نسبی 38% غلظت، فعاليت عناصر پرتوزا در هر نمونه اندازه‌گيری شد. نتايج نشان داد كه گستره تغييرات غلظت فعاليت پرتوزايی Ra226، Th232 و K40 به ترتيب در نمونه‌های خاك 1-Bqkg 87/32- 97/15، 1-Bqkg 85/33 - 04/8 و 1-Bqkg 35/471 - 82/106 بود، درحالی‌كه مقادير ميانگين آنها به ترتيب 1-Bqkg 21/25، 1-Bqkg 71/19 و 1-Bqkg 57/289 بودند. نتايج آماری در سطح خطای 5% نشان داد كه مقادير ميانگين غلظت فعاليت اين مواد پرتوزا كمتر از مقادير ميانگين غلظت فعاليت تعريف‌شده در جهان و ايران می‌باشند. نتايج حاصل از محاسبات مربوط به عوامل پرتو شناختی هيچ خطر پرتوزايی را برای منطقه مورد نظر پيش‌بينی نمی‌كند.

Geographical features of each region of the world affect the activity concentration of natural radionuclides such as uranium, thorium and potassium. In this study, 26 soil samples were randomly collected from sides of the Dez River and transferred to the Laboratory for preparation. Activity concentration of natural radioactive materials was measured using p-type HPGe detector with a 38% relative efficiency. The results indicated that radioactivity concentration of 226Ra, 232Th and 40K in soil samples varied over a range of 15.97 - 32.87Bqkg-1, 8.04 - 33. 85 Bqkg-1 and 106.82 - 471.35 Bqkg-1, respectively while their mean values were 25.21, 19.71 and 289.57Bqkg-1 in that order. Statistical results at 5% internal error showed that the mean values of radionuclidesʹ activity concentrations were lower than their defined ones--the average values of the world and Iran. The results of radiological parameters predicted no radioactivity danger in the region.