بررسي ميزان مقاومت ژنوتيپ‌هاي گوجه فرنگي زراعي(Solanum lycopersicum) و وحشي(Solanum spp.) نسبت به گل جاليز مصري (Orobanche aegyptiaca)

Evaluation of Cultivated and Wild Tomato Genotypes (Solanum lycopersicum) and (Solanum spp.) for Resistance to Egyptian Broomrape (Orobanche aegyptiaca)

گل جالیز مصری (Orobanche aegyptiaca) یك انگل كامل فاقد كلروفیل است كه خسارات زیادی به تولید گوجه فرنگی در ایران وارد می‌كند. اصلاح ژنتیكی برای مقاومت، اقتصادی‌ترین و عملی‌ترین روش برای كاهش خسارت ناشی از آلودگی با این انگل می‌باشد. در این مطالعه 20 واریته گوجه فرنگی زراعی و چهار گونه گوجه فرنگی وحشی برای بررسی میزان مقاومت به گل جالیز مصری غربالگری شدند. میزان كاهش محصول و وزن خشك شاخساره و ریشه گوجه فرنگی، تعداد گل جالیزهای متصل شده، وزن خشك گل جالیز و شاخص تحمل، همگی در بین ژنوتیپ‌های گوجه فرنگی دارای تنوع بودند. نتایج نشان داد كه واریته LA2530 (جهش یافته Ora) كه قبلاً به عنوان واریته مقاوم به گل جالیز مصری معرفی شده بود، نسبت به این انگل بسیار حساس است. بنا بر گزارش، صفت مقاومت در این ژنوتیپ توسط یك ژن غالب (Ora) كنترل می‌شود، و از آن‌جایی كه شكسته شدن مقاومت‌های تك ژنی محتمل‌تر از مقاومت‌های چند ژنی است، احتمال دارد كه انگل بر مقاومت این ژنوتیپ فائق آمده باشد. هم‌چنین دو گونه وحشی Solanum chilense TL00798 وS. pimpinellifolium L00134 برای تمام پارامترهای اندازه‌گیری شده، به ترتیب دارای بیش‌ترین مقاومت به گل جالیز مصری بودند. این مشاهدات نشان داد كه گونه های وحشی خویشاوند گوجه فرنگی می توانند منابع ژنتیكی متنوع و امیدبخشی برای تولید گیاهان مقاوم به گل جالیز باشند.

Orobanche aegyptiaca, commonly known as Egyptian broomrape, is a holo-parasite that causes high economic damages on tomato production in Iran. Breeding for resistance is the most economic and feasible method to reduce broomrape infestation. 20 tomato cultivars and four wild tomato species were screened for O. aegyptiaca resistance. Tomato yield reduction, dry weight reduction of shoot and root, total number of attached broomrapes, dry weight of broomrapes and tolerance index were widely varied among tomato genotypes. The results showed that LA2530 (Ora mutant) was a very susceptible genotype while it was previously introduced as O. aegyptiaca resistant. According to the reports, the resistance phenotype is controlled by a dominant gene (Ora) and it seems that it is broken by the parasite because the overcoming of monogenic resistances by parasites is more likely than polygenic resistances. High levels of resistance were found in two wild species Solanum chilense TL00798 and S. pimpinellifolium L00134 respectively. The results suggested that wild relative species of tomato are promising diverse genetic resources for developing resistant crops to broomrape.