توصيف نظام بسامدي واج ها در دو گونه نوشتاري و گفتاري زبان فارسي

The Relative Frequency of Phonemes in Written and Spoken Persian

بررسي بسامد واج ها در زنجيره گفتار از جمله مواردي مي باشد كه مي تواند در توصيف زبان موثر واقع شود. در اين راستا اين پژوهش كوشيده است تا با استناد به عدم توازن در بسامد واج ها در زبان فارسي نشان دهد كه لازم است ارزش بسامدي هر واج به عنوان شاخصي در توصيف واج ها به حساب آيد. در اين پژوهش كه داده هاي آن از دو گونه گفتاري و نوشتاري زبان فارسي مشتمل بر 60399 واج (30073 واج نوشتاري و 30326 واج گفتاري) جمع آوري ، واج نويسي و شمارش گرديده است، نشان داده شده است كه صرف تعريف واج بر اساس جفت هاي كمينه نمي تواند توصيف كاملي از واج به حساب آيد بلكه لازم است به ميزان كاربرد آن در زبان كه با شمارش و تعيين نسبت در پيكره اي از زبان قابل تعيين است نيز توجه داشت. در اين پژوهش همچنين بسامد واج ها در دو گونه گفتاري و نوشتاري مورد مقايسه قرار گرفته است. اين پژوهش نشان مي دهد كه در مجموع تفاوت معناداري بين اين دو گونه زباني به لحاظ ميزان كاربرد وجود ندارد. با اين وجود بين تك تك واج ها تفاوت هاي قابل ملاحظه اي به لحاظ بسامد وجود دارد اين پژوهش همچنين نشان مي دهد كه در مجموع همخوان ها و واكه هايي كه در بخش جلويي دهان توليد مي شوند در گونه گفتاري و آنهايي كه در بخش عقب دهان توليد مي شوند در گونه نوشتاري از بسامد بيشتري برخوردار مي باشند.

The investigation of phonemes frequency in a given language can be a means in description of the language. Studying the differences in the occurrences of phonological segments of Persian , the study has tried to indicate that the frequency of phonemes would be a good means for the description of phonemes. In other words the study has indicated that minimal pair is not enough to distinguish phonemes. In the study 60399 occurrences of Persian Phonological segments taken from the spoken (30326 segments)and written(30073 segments)Persian texts with similar genres and styles, have been recorded , transcribed and counted. The study has showed that there is no significant difference in the frequency of phonemes in spoken and written Persian in general. Mean while there are some remarkable differences among the occurrences of some phonemes in the two forms. The study has also indicated that , in general , the consonants and vowels articulated in front part of oral cavity are more frequent in spoken language and those articulated in back of it are more frequent in written one .