بررسي تغييرات زماني و مكاني بارش هاي نيسان و پيش بيني آن در استان آذربايجان-شرقي

Survey of Temporal and Special Changes of Nisan Rainfalls and Prediction of Them in East Azarbayjan Province

در تحقيق حاضر به بررسي بارش هاي نيسان استان آذربايجان شرقي در طول دوره آماري 1359 تا 1391 پرداخته شد. ابتدا تغييرات روند بارندگي هاي نيسان استان با استفاده از آزمون هاي ناپارامتري من-كندال و تخمين گر شيب Sen كه جزو متداول ترين روش هاي ناپارامتري به شمار مي روند، تجزيه و تحليل شد. سپس براي پيش بيني تغييرات بارش هاي نيسان طي سال هاي آتي از مدل سري هاي زماني ARMA استفاده گرديد. نتايج مطالعات نشان داد كه بر اساس آزمون هاي ناپارامتريك، سري زماني بارش هاي نيساني در دوره مورد مطالعه به جز ايستگاه آذرشهر در بقيه ايستگاه ها فاقد روند مي باشد. پس از بررسي الگوهاي مختلف مدل ARMA، مدل محاسباتي مناسب در هر ايستگاه بر اساس معيار آگاهي آكاييك انتخاب و بارش هاي نيسان استان آذربايجان شرقي براي 10 سال آينده پيش بيني گرديد. در اين مطالعه صحت و دقت مدل ها توسط آزمون نرمال بودن مانده هاي مدل و مجذور اختلاف مربعات ريشه تاييد گرديد.

In this paper, Nisan rainfalls of East Azerbaijan Province in the period of 1980 to 2009 were investigated. Initially changes of Nisan rainfalls trend were analyzed using the non-parametric Mann-Kendall test and Senʹs estimator slope that are the most common methods of non-parametric tests. In order to predict changes of Nisan rainfalls in the next years, ARMA time series model was used. The results indicated that according to non-parametric tests in the study period, time series of Nisan rainfalls have no trend in none of the stations except Azarshahr. After reviewing of different patterns of ARMA model, proportional model for each station was selected based on Akaike information criterion (ACI) and, the Nisan rainfalls in East Azerbaijan Province were predicted for next 10 years. The accuracy of models was confirmed based on normality tests for residuals of the model and RMSE.