ارزيابي سطح رضايت شهروندان از كيفيت محيط شهري (نمونه موردي: مناطق شهري ده گانه كلانشهر تبريز)

Evaluation the Rate of Citizen Satisfaction from the Quality of Urban Environment (Case study: 10 Zones of Tabriz City)

مي توان دغدغه دستيابي به فرم خوب شهري را از زمان شكل گيري اولين شهرها سراغ گرفت و تلاش براي بهبود زندگي شهري را هم سن تاريخ شهرنشيني تخمين زد. تمايل بيش از پيش جمعيت هاي انساني به زندگي در محيط هاي شهري و رشد شهرنشيني اهميت كيفيت زندگي شهري و محيط هاي سكونتي در شهرها را بيش از پيش آشكار ساخته است. بر اين اساس در تحقيق حاضر تلاش شده است تا با توجه به مطالعه مباني نظري مربوط به كيفيت محيط زندگي، چارچوب مفهومي متشكل از عوامل شانزده گانه اي براي بررسي و سطح بندي مناطق ده گانه كلانشهر تبريز در نظر گرفته شود. تحقيق حاضر به لحاظ روش انجام مطالعه، تحقيقي توصيفي- تحليلي و پيمايشي است كه نتايج حاصل از آن جنبه كاربردي و توسعه اي دارد. جامعه آماري اين پژوهش را كليه خانوارهاي ساكن كلانشهر تبريز تشكيل مي دهند. با توجه به حجم بالاي جامعه آماري، جهت گردآوري اطلاعات، از روش نمونه گيري استفاده گرديد. حجم نمونه مورد مطالعه بر اساس روش كوكران 384 خانوار برآورد گرديد. اعضاي نمونه مورد بررسي نيز به روش نمونه گيري تصادفي و متناسب با حجم جمعيتي زير جامعه هاي مورد بررسي(مناطق دهگانه كلانشهر تبريز) انتخاب شدند. به منظور تحليل داده‌هاي گردآوري شده نيز از روش هاي تصميم گيري چند معياره فازي و تحليل خوشه اي بهره گرفته شد. در نهايت براساس ميزان رضايت شهروندان از محيط سكونتي خود و با استفاده از روش تحليل خوشه اي، مناطق ده گانه كلانشهر تبريز در سه سطح مناطق داراي محيط سكونتي با كيفيت بالا، متوسط و ضعيف سطح بندي شدند. نتايج مطالعه نشان داد كه از ديدگاه شهروندان كلان شهر تبريز، مناطق شهري دو، پنج و سه اين كلان شهر داراي محيط سكونتي با كيفيت بالا، مناطق شش، هشت، هفت و چهار داراي محيطي زندگي با كيفيت متوسط و نهايتاً مناطق يك و ده اين كلانشهر نيز داراي محيطي سكونتي با كيفيت ضعيف هستند.

Being concerned to achieve good shape of the city has been commenced since the formation of primary cities. Moreover, involvement of human thought to improve urban life is simultaneous with urbanization history. Urbanization growth and human tendency to settle in the cities has been made the concept of urban quality of life important more and more. Type of study is applied and developmental and in terms of method used in the research is descriptive-analytical and survey. Given the high mass of the population, for data collection the sampling method was used. The sample size was calculated 384 samples using Cochranʹs formula for city of Tabriz. The samples of the study area were chosen by using random sampling method regarding the population size of the each zone. To analyze data fuzzy multi-criteria decision making techniques and cluster analysis were used. At last final score of citizen satisfaction rate in terms of their quality of living environment were classified into 3 levels (including: acceptable satisfaction, moderate satisfaction, low satisfaction) using cluster analysis. The zones of 2, 5 and 3 were placed at first level which is high satisfaction. Second level consists of the zones 6, 8, 7 and 4 which is in moderate satisfaction. The lowest satisfaction is related to zones of 1 and 10 which have lower satisfaction in comparison to other zones.