بررسي ژيوشيميايي، كاني شناسي و سنگ‌زايي سنگ‌هاي آداكيتي جنوب شرق جلفا (شمال‌غرب ايران)

Geochemistry and petrogenesis of Adakitic rocks from the Kiyamaki magmatic dome, southeast Jolfa (NW Iran)

گنبد نيمه ژرف كيامكي در فاصله ي 25 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان جلفا (استان آذربايجان شرقي) واقع شده است. سنگ‌هاي اين گنبد تركيب چيره داسيتي داشته ولي با فاصله از كيامكي، در كمان معروف به قلنج بافت و تركيب گرانوديوريتي نشان مي دهند. مقادير SiO2 آن ها برابر 73-64 درصد وزني و عدد منيزيم آن ها در بازه ي 57-27 تغيير مي‌كند. بر پايه ي ويژگي هاي ژيوشيميايي، اين سنگ‌ها از نوع آداكيت‌هاي پرسيليس رده بندي مي شوند. در نمودارهاي هاركر روندهاي جدايشي عناصر مختلف نسبت به SiO2 نمود داشته و در عين حال روند عمومي خطي سنگ هاي مورد بررسي مي تواند نشانگر خاستگاه يكسان آن ها باشد. در نمودارهاي عنكبوتي چند عنصري، سنگ هاي منطقه به مانند سنگ هاي وابسته به فرورانش حاشيه فعال قاره اي، به صورت مشخص از عناصر ليتوفيل با شعاع يوني بزرگ (LILE) غني شدگي و از Nb و HFSE تهي شدگي نشان مي دهند. بر اساس سرشتي هاي ژيوشيميايي؛ مثل مقادير Th و نسبت هاي Th/Sm، Th/Ce، Th/Yb و ايزوتوپي Sr و Nd، محيط تشكيل اين گنبد پسا برخورد بوده و با مدل زايشي ناشي از ذوب بخشي سنگ‌هاي مافيك پوسته ي قاره‌اي ضخيم شده، سازگارتر است. با توجه به مدل زايشي و محيط تشكيل اين سنگ‌ها، سن ميوسن پاياني گنبد مورد بررسي و سن بسته‌شدن ميوسن تحتاني و قبل از آن براي نيوتيتس، نمي‌توان پيدايش اين سنگ‌ها را به طور مستقيم در ارتباط با فرايندهاي ژيوديناميكي نيوتتيس در ارتباط دانست.

Composition of the Kiyamaki dome has mostly dacite and granodiorite in rims, with SiO2 contents ranging from 64 to 73 wt% and Mg# values ranging from 27 to 57. These rocks are high-Si adakite. Geochemical characteristics and Sr and Nd isotopic rates indicate that the rocks of Kiyamaki dome are a post-collisional adakite. Combined geochemical and Sr–Nd isotope data suggest that the Kiyamaki adakitic magma derived from partial melting of mafic rocks in the lower part of a thickened crust. So, with attention to tectonic setting and source of derived adakitic magma, age of Eocene to Miocene for generation and closing time of Neo-Tethys (Middle Miocene), it is not possible that generation of Kiyamaki adakites be directly related to geodynamical evolution of Neo-Tethys. Here, with suppose of age information for generation of Kiyamaki dome and closing of Neo-Tethys,formation of domes in the northern part of Tabriz fault can be related to the collision of Sanandaj-Sirjan micro-continual with Alborz-Azarbaijan block in Paleogene that was happened due to subduction of oceanic crust of Khoy-Zanjan basin toward beneath of Alborz-Azarbaijan block.