ژيوشيمي و پتروژنز پلوتونيسم ديوريتي- كوارتز ديوريتي قلعه‌گنج، جنوب خاور كرمان

Geochemistry and Petrogenesis of Ghaleh-Ganj Dioritic- Quartzdioritic Plutonism, Southeast of Kerman

توده‌هاي ديوريتي- كوارتزديوريتي با سن پس از ايوسن زيرين، در باختر منشور افزايشي مكران و گودال جازموريان و خاور گسل جيرفت، بخشي از نفوذي‌هاي موجود در مجموعه گنج است كه خود يكي از مجموعه‌هاي كمربند افيوليتي جازموريان يا مكران داخلي است. توده‌هاي ديوريتي- كوارتزديوريتي درون واحد رسوبي ايوسن زيرين- مياني بيدك نفوذ كرده‌اند. اين توده‌ها داراي هوازدگي كروي و فرسايش پوست پيازي هستند. حضور فلدسپار، بيوتيت و كاني‌هاي ثانويه (مانند كاني‌هاي رسي، بيوتيت ثانويه و اكسيدهاي آهن) در ايجاد اين اشكال در توده‌هاي مورد مطالعه نقش به‌سزايي دارند. از ديد كانيايي، نفوذي‌ها از پلاژيوكلاز، كلينوپيروكسن، آمفيبول، بيوتيت، كوارتز و كاني‌هاي كِدِر تشكيل شده‌اند. بر پايه مطالعات شيمي كاني، پلاژيوكلازها تركيب اليگوكلاز تا لابرادوريت و شواهدي از بافت‌هاي غيرتعادلي (همچون غربالي و منطقه‌بندي نوساني) دارند. كلينوپيروكسن‌ها داراي تركيب اوژيت با طبيعت ماگمايي متعلق به سري تولييتي هستند كه با توجه به رابطه خطي Ti نسبت به AlIV آنها، به نظر مي‌رسد در فشار كمتر از 5 كيلوبار و ژرفاي كمتر از 15 كيلومتر تشكيل شده باشند. آمفيبول‌ها داراي تركيب مگنزيوهورنبلند متمايل به اكتينوليت هستند. بر اساس نمودار‌هاي Zr/TiO2 در برابر Nb/Y و SiO2 در برابر Nb/Y، توده‌هاي نفوذي به‌ترتيب در محدوده‌هاي ديوريت- كوارتزديوريت و ساب‌آلكالن جاي دارند. همچنين پايين بودن نسبت Nb/Y (16/0- 14/0) نشان‎دهنده طبيعت ساب‌آلكالن (تولييتي) نمونه‌هاي يادشده است. توده‌هاي نفوذي متاآلومينوس و از نوع I هستند كه با توجه به ميزان عناصر HFS و REE به يك گروه تعلق دارند. نبود بي‌هنجاري مشخص Eu، نشان از تفريق كم‌اهميت پلاژيوكلاز و يا شرايط اكسيدان ماگماي سازنده آنها دارد. نمودار‌هاي توصيفي عناصر كمياب به همراه الگوي عناصر خاكي كمياب بهنجار شده نسبت به كندريت نشان مي‌دهد كه ديوريت- كوارتزديوريت‌هاي قلعه‌گنج در مرحله بلوغ يك محيط پهنه بالاي فرورانش تشكيل شده‌اند.

The Ghaleh-Ganj dioritic- quartzdioritic massifs, Post early Eocene in age, located on the west side of the Makran Accretionary Prism and the Jazmurian Depression and the east side of the Jiroft fault, are part of the intrusives in the Ganj Complex, which itself is a part of the Jazmurian Ophiolitic Belt or the Inner Makran. The diorite- quartzdiorites are intruded into the Lower- Middle Eocene Bidak sedimentary units, which show spheroidal weathering and onion- skin erosion. The presence of feldspar, biotite and secondary minerals (such as clay minerals, secondary biotite and Fe oxides) in the study massifs played an important role in the occurrence of these features. Mineralogically the intrusives consist of plagioclase, clinopyroxene, amphibole, Biotite and opaques. Based on mineral chemistry studies, the plagioclases, oligoclase to labradorite in composition, show evidences of disequilibrium textures (e.g. sieve texture and oscillatory zoning). The clinopyroxenes are augite in composition and belonging to a tholeiitic magmatic series. Referring to linear relation between Ti and AlIV in clinopyroxenes, they seem to be formed in a pressure less than 5 kbs at a depth of less than 15 kilometers. Amphiboles are magnesiohornblende with tendency to actinolite in composition. Based on Zr/TiO2 versus Nb/Y and SiO2 versus Nb/Y diagrams, the intrusives plot in the fields of diorite- quartzdiorite and sub-alkaline, respectively. Their low Nb/Y ratio (0.14-0.16) also point out to their sub-alkaline (tholeiitic) nature. The intrusives are metaluminous and I-type, which referring to HFS and REE element contents, they belong to one group. The absence of a distinct Eu anomaly suggests the insignificance of plagioclase fractionation or oxidation state of the magma. The trace element discrimination diagrams together with chondrite-normalized rare earth element patterns show that the Ghaleh Ganj diorite- quartzdiorites formed in the Maturity Stage of a supra-subduction zone.