چينه‌نگاري سنگي‌ و ‌چينه‌نگاري زيستي بخش مياني گروه شمشك در برش گل بيني، شمال‌خاوري جاجرم با توجه ويژه به آمونيت‌ها

Lithostratigraphy and Biostratigraphy of the Middle Part of the Shemshak Group at Golbini Section Based on Ammonites, NE Jajarm, Eastern Alborz

رديف‌هاي مناسبي از سنگ‌هاي گروه شمشك به سن ترياس بالايي- ژوراسيك مياني در شمال‌خاوري جاجرم (محدوده ساختاري البرز خاوري) رخنمون دارد. گروه شمشك در منطقه مورد بررسي، در مجموع از ماسه سنگ‌هاي سيلتي خاكستري و سيلت‌سنگ‌هاي سبز روشن همراه با ماسه سنگ‌هاي قهوه‌اي رنگ تشكيل شده است. چينه‌شناسي اين گروه با 585 متر ستبرا در برش گل بيني مورد بررسي قرار گرفته و در 3 سازند آلاشت، شيرين دشت و فيل زمين تقسيم و توصيف شده است. گروه شمشك در برش گل بيني، در مرز زيرين خود به‌طور ناپيوسته و فرسايشي بر روي سازند اليكا و به صورت يك افق قرمز رنگ بوكسيتي قرار دارد و در مرز بالايي نيز به‌طور ناپيوسته و فرسايشي توسط آهك مارني و مارن سازند دليچاي پوشيده مي‌شود. از برش مورد بررسي، در مجموع 186 نمونه فسيلي جمع‌آوري شد كه 67 نمونه آمونيتي و 119 نمونه از تاكسون‌هاي جانوري ديگر (بلمنيت، دوكفه‌اي‌ها) بوده است. با بررسي‌هاي انجام شده بر روي آمونيت‌ها، 6 زيست‌زون آمونيتي Murchison Zone, Opalinum Zone, Aalensis Zone, Pseudoradiosa Zone, Thouarsense Zone و Concavum Zone شناسايي و معرفي شد. بر اساس مجموعه فسيلي شناسايي شده، براي اين قسمت از گروه شمشك در منطقه شمال خاوري جاجرم سن توآرسين پسين تا آآلنين پسين را مي‌توان در نظر گرفت. زياي آمونيتي ژوراسيك زيرين- مياني شمال‌خاوري جاجرم به‌طور عمده ارتباط نزديكي را با زياي آمونيتي اروپاي شمال‌باختري و مناطق حاشيه‌اي مديترانه نشان مي‌دهند.

The Lower- Middle Jurassic strata are well developed in northeast of Jajarm (E Alborz). At the study section, the Shemshak Group has a maximum thickness of 585 m, consisting of grey silty sandstones and light- green siltstones with brown sandstones, subdivided into 3 formations ofAlasht, Shirindasht and Fillzamin.The lower boundary of the Shemshak Group at Golbini sectionwith the red bauxite horizon of the underlying Elikah Formation is disconformity due to the EarlyCimmerian tectonic event.Its upper boundary with marly limestone and marl of the Dalichai Formation is disconformity, too. In the Shemshak Group at the study section, summing up 186 fossil specimens were collected, among which the ammonoids with 67 specimens clearly predominate and belonging to 6 biozones (ThouarsenseZone, Pseudoradiosa Zone,Aalensis zone, Opalinum Zone, Murchisonaezone, ConcavumZone) have been recognized. Based on the ammonite fauna, the age of the Shemshak Group in the investigated area ranges from the Upper Toarcian to Upper Aalenian. Paleobiogeographically, the fauna shows close relationship to Northwestern Europe and Sub-Mediterranean regions. This indicates a paleogeographical position of the area at the northern Tethys during the Lower-Middle Jurassic.