جايگاه «زمان» در نزد دهريون

The Value of Time for Daharis

«دهر» معّرب كلمه زمان و معادل روزگار است. اصطلاح دهريون در اواخر دوره ي ساساني، ازسوي اعراب مسلمان به پيروان آيين زروانيسم (Zorvanism)1 اطلاق شده‌است. اين تفكر اعتقادي، كيشي انحرافي از دين زرتشتي بوده كه با پيراستن عناصر اسطوره‌اي و ماورايي، به مبدايي مطلق به نام زُروان (Zorvan)2 قايل شده‌است. دراين ديدگاه وحدت‌انگار، زروان همان زمان مطلق و ازلي است كه به‌عنوان خالق همه ي پديدارهاي عالم به‌شمار مي‌رود. براين‌اساس، تفكر دهري‌گري با نفي روز رستاخيز و سلب اختيار از انسان، تفكري جبرانگار و الحادي محسوب شده كه از جهت طبيعت‌گرايي و انكار عوامل ماورايي، با تفكر مادّه‌باوري قابل مقايسه خواهد بود.

‘Dahar’ is the Arabic word for time and means age or eon. The term ‘Dahari’ was coined by Arabs, near the end of the Sassanid era, to refer to the followers of Zorvanism. This religious belief is a deviant belief system of Zoroastrianism which, through trimming mythological and metaphysical elements, believed in an absolute beginning named Zorvan. In this monotheistic worldview, Zorvan is the representation of absolute time and the creator of all creatures and phenomena. Therefore, this belief, by rejecting the Day of Resurrection and depriving humans of their will, is considered as a predestinarian belief and will be comparable to the belief system of Materialism in terms of its tendency toward naturalism and rejection of supernatural phenomena.