اثر آرايش كاشت، زمان حذف علف هاي هرز و نوع علف كش بر جمعيت علف هاي هرز و عملكرد ريشه چغندرقند (Beta vulgaris L.)

Effect of planting pattern, time of weed removal and herbicide application on weed density and sugar beet (Beta vulgaris L.) root yield

پژوهش حاضر به منظور بررسي امكان تلفيق روش هاي شيميايي و غيرشيميايي كنترل علف هاي هرز مزارع چغندرقند، طي سال هاي 1388 و 1389 در مزرعه تحقيقاتي موسسه تحقيقات گياه پزشكي كشور واقع در مشكين دشت كرج در قالب كرت هاي دو بار خرد شده و طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار به اجرا درآمد. تيمارهاي آزمايشي شامل آرايش كاشت در سه سطح (كاشت تك رديفه چغندرقند در مركز پشته هاي 50 و 60 سانتي متري و كاشت دو رديفه چغندرقند در طرفين پشته هاي 60 سانتي-متري) به عنوان عامل اصلي، زمان حذف مكانيكي علف هاي هرز در سه مرحله (شامل حذف مكانيكي علف هاي هرز در مراحل 4 تا 6، 10 تا 12 و 14 تا 16 برگي چغندرقند) به عنوان عامل فرعي و علف كش در دو نوع (تري فلوسولفورون- متيل و متاميترون) به عنوان عامل فرعي فرعي در نظر گرفته شدند. در بين صفات مورد ارزيابي، تنها واريانس خطاي وزن خشك كل علف هاي هرز و عملكرد ريشه چغندرقند از يكنواختي قابل قبول برخوردار بودند و به صورت مركب تجزيه شدند و ساير صفات براي هر سال به صورت جداگانه تجزيه شدند. نتايج آزمايش حاكي از تاثير مشابه تيمار كاشت تك رديفه در پشته هاي 50 سانتي متر و تيماركاشت دو رديفه چغندرقند در طرفين پشته هاي 60 سانتي متري بر وزن خشك علف هاي هرز و برتري آنها نسبت به زماني بود كه چغندرقند در مركز پشته هاي 60 سانتي متري كاشته شده بود. بر اساس نتايج اين آزمايش، بهترين زمان كنترل مكانيكي علف هاي هرز مرحله 2 تا 4 برگي چغندرقند بود. بعلاوه مصرف علف كش متاميترون ، كنترل مكانيكي در مرحله 4 تا 6 برگي چغندرقند و در آرايش كاشت دورديفه چغندرقند، بيشترين تاثير را بر كاهش جمعيت علف هاي هرز داشتند. بر اساس نتايج تجزيه واريانس مركب تنها تاثير زمان كنترل مكانيكي علف هاي هرز بر عملكرد چغندرقند معني دار بود و بيشترين عملكرد ريشه (5/37 تن در هكتار) در تيمار حذف علف‌هاي هرز در مرحله 2 تا 4 برگي چغندرقند بدست آمد.

To study the possibility of integrated chemical and non-chemical methods for weeds management in sugar beet, field experiments were conducted in research station of Iranian Research Institute of Plant Protection, Meshkindasht, Karaj, Iran, in 2009 and 2010. Split-split plot arrangement in randomized complete block design with four replications was used. Experimental treatments consisted of three sugar beet planting patterns (including: single rows evenly spaced 50 and 60 cm apart and twin rows spaced 60 cm apart) in main plots, mechanical weed removal stages (in 4-6, 10-12 and 14-16 sugar beet leaf stages) as sub plots and herbicides (including: application of Metamitron and Triflusulfuron-methyl) in sub-sub plots. Only experimental error of total weed biomass and sugar beet root yield were homegeniuos, therefore combined analysis of variance was performed for these two traits. Results showed that single rows spaced 50 cm apart and twin rows had similar weed biomass. The best time for mechanical weed control was 4-6 sugar beet leaf stages, and was more effective when Metamitron was applied in twin rows. Weed removal time had significant effect on sugar beet root yield and higher root yield (37.5 ton.ha-1) was obtained when weeds removed in 2-4 sugar beet leaf stages.