اثر محلول‏پاشي تركيبات شيميايي تسريع كننده رسيدگي بر عملكرد، كيفيت و رسيدگي تكنولوژيك نيشكر (Saccharum officinarum L.)

Effect of chemical ripeners application on yield, quality and technological ripening of sugarcane (Saccharum officinarum L.)

رسيدگي تكنولوژيك نيشكر در درجه حرارت و تابش پايين صورت مي‏گيرد. در خوزستان اين موضوع در آذر ماه و مصادف با شروع بارش‏هاي زمستان است كه عمليات برداشت را مختل مي‏نمايد، بنابراين جهت برداشت زودهنگام از روش شيميايي تسريع در رسيدگي استفاده مي‏شود. به منظور بررسي اثر تسريع كننده‏هاي شيميايي رسيدگي‏ بر عملكرد و رسيدگي نيشكر، آزمايشي در شركت توسعه نيشكر استان خوزستان در سال‏هاي زراعي93-1392 و 94-1393 در واريته CP57-614 به‏صورت طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا گرديد. در اين آزمايش سه نوع تسريع كننده شيميايي رسيدگي شامل هورمون اترل، علف‌كش گلايفوزيت و تنظيم‏كننده رشد فيتوماس‏ام و از هر كدام چهار سطح (5/0، 1، 5/1 و 2 ليتر در هكتار) همراه با شاهد (بدون محلول‏پاشي) مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه مقادير مختلف گلايفوزيت باعث كاهش ارتفاع ساقه، درصد قند اينورت و عملكرد ني و افزايش درصد بريكس، پل، شكر قابل استحصال و الياف ساقه نسبت به شاهد شد، اما ميزان افزايش عملكرد كيفي بيش از كاهش عملكرد كمّي بود. محلول پاشي هورمون اترل نيز بدون كاهش در عملكرد كمّي صفات ذكر شده، باعث افزايش درصد پل و شكر قابل استحصال گرديد. تنظيم كننده رشد فيتوماس نيز بدون افزايش عملكرد كمّي، منجر به كاهش ميزان قند محصول شد. بيشترين و كمترين مقدار شكر قابل استحصال به‏ترتيب از تيمارهاي 5/1 ليتر گلايفوزيت (43/12 درصد) و 5/1 ليتر فيتوماس (38/10 درصد) حاصل شد و در تيمار شاهد معادل 07/11 درصد بود. بر اساس نتايج بدست آمده، محلول‏پاشي يك ليتر گلايفوزيت، به‏دليل كاهش هشت درصدي عملكرد ني و افزايش 6/10 درصدي شكرقابل استحصال و افزايش شاخص برداشت نسبت به شاهد و محلول‏پاشي 5/1 ليتر اترل به دليل افزايش 6/5 درصدي پل، بهترين تيمارهاي اين آزمايش شناخته شدند.

This study was performed at Khuzestan Sugarcane Development Company during 2013- 2014 on CP54-614 variety to evaluate the effect of chemical ripeners on yield and technological ripening at harvest time of sugarcane. A randomized complete block design with four replications was used where three chemical ripeners and untreated control were randomly distributed in plots. The chemical ripeners were Ethrel hormone, Glyphosate herbicide and Fitomas M growth regulator that four doses (0.5, 1, 1.5 and 2 l.ha-1) for each. Results showed that different doses of glyphosate caused reduction of stalk height, invert sugar %) and cane yield and increased brix, pol, recoverable sugar and fiber as compared to control. However, increase (%) in quality yield was more than decrease (%) in cane yield. Therefore, ethrel without decreasing cane yield led to increasing in pol and recoverable sugar in higher doses. On the other hand, Fitomas without increasing cane yield when compared to control led to decrease in pol (%). In conclusion, one liter of glyphosate, decreased cane yield (8%) and increased recoverable sugar (10.6%) and harvest index, and 1.5 liter of ethrel that increased pol (5.6%) were identified as suitable treatments.