تأثير تغيير كاربري اراضي بر نوع خاك¬ها و كاني¬شناسي بخش رس در منطقه‌ي صفاشهر، استان فارس

The Effect of Land Use Change on Soil Type and Clay Mineralogy in Safashahr Area, Fars Province

در سال¬های اخیر، تغییر كاربری اراضی مرتعی به كشاورزی و باغ معمول بوده است و هر ساله مساحت زیادی از مراتع كشور به اراضی كشاورزی و باغ تبدیل می¬شوند. به¬منظور بررسی تأثیر تغییر كاربری اراضی بر نوع خاك و كانی‌شناسی رس، چهار كاربری مرتع با پوشش گیاهی ضعیف، كشاورزی، باغ جدید و باغ قدیمی، در منطقه‌ی صفاشهر استان فارس انتخاب شدند. به‌منظور مطالعات رده‌بندی و كانی‌شناسی خاك، در هر كاربری سه خاك¬رخ حفر و تشریح گردید و یك خاك‌رخ به‌عنوان شاهد در نظر گرفته شد و پس از تجزیه‌های فیزیكی و شیمیایی مورد نیاز، بر اساس دو سامانه‌ی آمریكایی و جهانی رده¬بندی گردیدند. از پروفیل‌های شاهد در هر كاربری، یك نمونه‌ی سطحی و یك نمونه‌ی عمقی برای مطالعات كانی‌شناسی رس انتخاب شد. نتایج نشان داد كه تغییر كاربری اراضی تأثیر قابل توجهی بر رده‌بندی و كانی‌شناسی خاك در بخش رس نداشته است و كانی‌های میكا، كلریت، اسمكتیت، كائولینیت و كانی‌های مختلط در تمامی خاك¬های مورد مطالعه وجود دارند. همچنین نتایج نشان داد كه در رابطه با خاك¬های مورد مطالعه، سامانه‌ی آمریكایی توانایی بهتری در بیان ویژگی‌های خاك نسبت به سامانه‌ی جهانی دارد.

Nowadays, changing the rangelands to agriculture and garden is common. To investigate the impact of land use change on the soils type and clay mineralogy, four land uses including rangeland with poor vegetation, agricultural land, new and old apple orchards were selected in Safashahr area, Fars province. In each land use, three soil profiles were excavated and described and one profile was considered as representative. After required physical and chemical analyses, they were classified according to Soil Taxonomy (ST) and the World Reference Base for Soil Resources (WRB). Selected surface and subsurface samples were also collected for clay mineralogy studies. Results showed that changing land use did not have significant effect on soil type and clay minerals and all soils consist of mica, chlorite, smectite, kaolinite and mixed layer minerals. Results demonstrated that ST is more efficient compared to WRB to classify the studied soils.