اثر تنش خشكي بر خصوصيات مرفولوژيك و فيزيولوژيك چمن بومي علف گندمي بياباني (Agropyron desertorum)و چمانواش بلند (arundinaceae Schreb. Festuca)

Effect of Drought Stress on Morphological and Physiological Characteristics of Wheatgrass and Tall fescue

خشكی و مسئله كمبود آب، چالش مهم پیش روی چمن به عنوان یكی از اجزای اصلی فضای سبز بوده و استفاده از گونه¬های مقاوم به خشكی راهكاری اساسی جهت حفظ منابع آبی می¬باشد. در این پژوهش اثر تنش خشكی بر چمن¬های علف گندمی بیابانی و چمانواش بلند به صورت فاكتوریل-اسپلیت پلات در زمان و در قالب طرح كاملاً تصادفی با سه تكرار بررسی شد. پس از استقرار كامل چمن¬ها، تنش خشكی به صورت قطع كامل آبیاری در نیمی از گلدان¬های مربوط به هر دو گونه اعمال گردید و نیم دیگر گلدان¬ها آبیاری كامل شدند. بر اساس نتایج به دست آمده، تا 10 روز پس از تنش خشكی، چمانواش بلند، كیفیت رنگ بالاتر (4/8) و درصد خشكیدگی كم‌تری را نسبت به علف گندمی نشان داد اما پس از این مدت درصد خشكیدگی چمانواش با سرعت بیش‌تری افزایش یافت به طوری¬كه در انتهای آزمایش درصد خشكیدگی بیش‌تر (94 درصد) و كیفیت رنگ كم‌تر (8/1) نسبت به علف گندمی داشت. نتایج نشان داد، تحت تنش خشكی اختلاف معنی¬داری بین دو گونه در محتوای نسبی آب برگ مشاهده نشد. در علف گندمی مقدار پرولین گیاهان تحت تنش تا روز دهم با گیاهان شاهد تقریباً برابر بود اما با طولانی¬تر شدن دوره تنش میزان پرولین به طور معنی¬داری افزایش یافت. برخلاف علف گندمی كه از نظر تغییرات درصد روزنه بسته، شیب نسبتاً ملایمی طی دوره تنش داشت این شاخص در چمانواش بلند با شیب بسیار زیادی افزایش یافت و به 52/89 درصد در روز بیستم رسید. هم‌چنین با اعمال تنش خشكی تراكم روزنه به طور معنی¬داری افزایش و قطر دهانه روزنه به طور معنی¬داری كاهش یافت. بر اساس نتایج به دست آمده، در تنش طولانی مدت، علف گندمی بیابانی از مقاومت به خشكی بالاتری نسبت به چمانواش بلند برخوردار بود.

In this study, the effect of drought stress on morphological and physiological characteristics of wheatgrass and tall fescue was investigated in a factorial-split plot in time arrangement based on a completely randomized design with three replications. After turf establishment, half pots were exposed to drought stress and the half other were completely irrigated. Based on the results tall fescue had higher color and lower percent leaf firing during first 10 days of drought stress, but after this period, the percent leaf firing in tall fescue increased, so that it had higher percent leaf firing and lower color than wheatgrass in the end of experiment. The results showed that under drought stress conditions was not observed the significant difference between two species in leaf relative water content. In wheatgrass, proline content of stressed plants was equal to control plants during first 10 days of drought stress but with prolonged stress treatment, the proline content increased significantly. Despite wheatgrass which had moderate rate for closed stomata percentage during stress period, tall fescue showed a great increased in this index and reached to 89.52% at the end of 20th day. Also in drought stress, the stomata density increased and stomata diameter decreased significantly. Therefore, based on the results in long drought stress, wheatgrass had higher drought resistance than tall fescue.