مطالعه ويژگي هاي جمعيتي و پراكنش بروموس پرزدار (Bromus tectorum L.) به همراه ساير علف هاي هرز گندميان در مزارع گندم خرم آباد

Study of population characteristics and distribution of cheat grass (Bromus tectorum) with other grass weeds in wheat fields of Khorramabad

بروموس پرزدار يكي از مهمترين گياهان هرز مشكل ساز به ويژه در مزارع گندم و جو زمستانه به شمار مي رود. از اين رو وضعيت پراكنش اين گياه هرز به روش نمونه‌گيري تصادفي در سال 1391 در 40 مزرعه از مزارع گندم آبي خرم آباد مورد بررسي قرار گرفت. فاكتورهاي مربوط به فراواني نسبي، غناي گونه اي، تراكم و يكنواختي نسبي و نيز شاخص هاي تنوع و غالبيت اندازه گيري شد. همچنين با استفاده از تكنيك GIS، نقشه پراكنش بروموس پرزدار در اين مناطق رسم شد. علاوه بر بروموس پرزدار 16 گونه علف هرز ديگر از خانواده گندميان مشاهده شد. فراواني نسبي بروموس پرزدار اكوتيپ hirsotum با76/8 درصد بيشتر از اكوتيپ tectorum با فراواني 76/4 درصد بود. يولاف وحشي زمستانه با 56/19 و پس از آن جودره با 52/13 درصد فراواني نسبي از ميانگين 5 نمونه گيري در هر مزرعه بيشترين فراواني را به خود اختصاص دادند. كمترين فراواني نسبي به بروموس پرزدار چاوداري و برموداگراس با 5/0 درصد تعلق داشت. در ميان علف هاي هرز جانسونگراس و برموداگراس چندساله بوده و مابقي گياهان هرز مورد پايش يكساله بودند. علاوه بر آن نتايج پهنه بندي نشان داد كه ارتفاع از سطح دريا تاثير چنداني در تراكم اكوتيپ هاي بروموس پرزدار و ساير گياهان هرز گرامينه نداشته است. مقدار شاخص تنوع شانون-وِينر به ميزان 24/2، شاخص تنوع سيمپسون 04/1 و شاخص غالبيت سيمپسون 960/0 محاسبه شد. تفاوت در شاخص هاي تنوع گونه اي و غالبيت با ميزان و نوع عمليات مديريتي در مزارع ارتباط داشت.

A weed survey was conducted in 2012 to determine the downy brome distribution in 40 irrigated wheat farms of Khoramabad. Factors relating to frequency, species richness, density and relative uniformity and diversity indices and dominance were measured. Also, by using GIS, distribution map for downy brome in this area was drown . Sixteen weed species of poaceae family other than downy brome were also observed. Relative frequency of hirsotum ecotype of downy brome (with8.76%) was higher than tectorum ecotypes (with 4.76%). Winter wild with 19.56% and then wild barley with 13.52 % in mean of 5 sampleshad have the highest relative frequency. Lowest relative frequencies belong to rye brome and bermudagrass with 0.5 %. Among the weedy Johnsongrass and bermudagrass were perennial and other weed species were annual. Furthermore, it was shown that the latitude upon sea leval did not have large effect on density of grasses and cheat grass ecotypes. Shannon-Weiner diversity index in Khorramabad 2.24, Simpsonʹs diversity index 1.04 and Simpson dominance index 0.960 was calculated. Also using GIS techniques distribution map of cheat grass were drawn in these areas. The difference in the indices of species diversity and dominance were associated with the level and type of management practices on farms.